Koor op Lucia-dag.

Nog even oefenen voordat de negen lezingen beginnen.

Deze meisjes begonnen de dienst als Lucia's.

Nu bæres lyset frem                          Nu wordt het licht gedragen
stolt på din krone                               trots op je kroon
rundt om i hus og hjem                      rondom in huis en thuis
sangen skal tone                                 zal het lied klinken
Nu på Lucia-dag                                Nu op Lucia dag
hilser vort vennelag                           groet onze vriendenkring
Santa Lucia, Santa Lucia                   Sancta Lucia, Sancta Lucia 

Ze zongen ook nog tijdens de lezingen.

Het is een mooi kerkje, dat van Egeskov.

Klein, oud, mooi en gezellig.

Ja, ja, de Deense volkskerk komt niets tekort.

Wij zongen samen met leden van het kerkkoor.

En het ging goed, klonk goed en was stemmingsvol.

Na afloop was er koffie met cake achter in de kerk.

Omdat ik een paar keer als chauffeur was ingesprongen kreeg ik van Ulla een cd met heel speciale kerstliederen.

Ulla is opgeleid tot operazangeres en heeft jarenlang in theaters en concertzalen gezongen.

Dirigent Børge Wagner verzamelde een aantal jaren geleden de beste zangers uit de Scandinavische landen en maakte een 

kerst cd.

Ik kreeg een exemplaar: ik voel me zeer vereerd!

Kerstboodschappen.

Vandaag naar Flensborg voor de kerst-boodschappen.

Dat scheelt een hoop in prijs, ook al zijn veel dingen hier goedkoper geworden. 

Zelfs al wordt beweerd dat we uit de crisis zijn, zit er lang niet zoveel geld onder de mensen.

En als er minder wordt gekocht/verkocht dan gaan de prijzen zakken. Sommige winkels in de stad houden al uitverkoop! 

Maar ondanks dat is veel eten en drinken toch goedkoper in Deutschland.

We kochten een gans (voor kerstavond).

We kochten limonade en bier.

We kochten kaas en snoep en meel en boter.

We waren even bij Rossmann (drogist) en kochten compeed pleisters en shampoo.

Dit kochten we in Handewitt.

Toen reden we door naar Flensborg.

Mensen, mensen, wàt een mensenmassa.

En wat een automassa.

Drie keer de stad rond voordat we een parkeerplaats vonden.

Gelukkig hoefden we geen boodschappen meer te doen; gewoon rondkijken, een kopje koffie en een berlinerbol... (even bij C&A binnenwippen en een zwart, simpel jurkje gekocht).

Flensborg ligt in Duitsland, maar iedereen spreekt Deens en zelfs de kerstversiering laat een Glædelig Jul zien.

Het was naast de gewone zaterdagmarkt natuurlijk ook kerstmarkt.

Met glühwein, en worst, en oliebollen en apfelpunch en berlinerbollen en warme wintermutsen en sjaals en tassen en nog meer glühwein en alles wat er meer op een kerstmarkt te vinden is.

Tot slot aten we bij de italiaan, haalden de auto reden over donkere wegen terug naar huis.

De (meeste) kerstboodschappen zijn in huis.

Onder het zand.

"Onder het zand - Under sandet".

Zo heet de film over de 2 miljoen landmijnen, die de Duitsers tijdens de tweede wereldoorlog langs de Deense kusten hadden begraven.

Anderhalf miljoen lagen onder het zand van de westkust.

1.500.000 !!

Toen de oorlog was beëindigd werden 2000 krijgsgevangenen aan het werk gezet om deze mijnen weg te halen. Minder dan de helft overleefde dit.

Vele krijgsgevangenen waren jongens; nog niet eens achttien jaren oud.

Een film over haat en begrip, over dilemma's, over vrienden en vijanden, over hoop op toch een toekomst.

We hadden eindelijk tijd om naar de bioscoop te gaan. 

Ik had een "vrije"dag en kon daarom al vroeg meehelpen in de zaak. We waren veel vroeger klaar dan verwacht.

Carl van school gehaald, wat koekjes gebakken... en tijd over voor de fillum...

Mystiek en bijgeloof.

Mystiek en bijgeloof. Daar zijn ze goed in, in Scandinavië.

De dagen zijn nu donker; het is nog geen zeven uren licht.

Zon op: 8.52

Zon onder: 15.45

Het is ook bijna midwinter.

Zondag is het Lucia-dag; dan zingt ons koor in de kerk van Egeskov tijdens de negen lezingen.

Na de Lucia's die het licht binnen dragen.

Hiermee wordt ook de midwinter ingeluid.

Vooral de tijd tussen kerst en nieuwjaar was vroeger een gevaarvolle tijd. Dan ging de hemel open en konden er niet alleen goede schepselen naar beneden komen, ook heksen, trollen, kabouters, schavuiten en moordenaars kwamen tot leven.

Schilderij : Julereia uit 1922, van Nils Berslien

(vooral de huis-kabouter moest tot vriend worden gehouden, die bleef namelijk het hele jaar door in de huizen - in de stallen, op zolders of in kelders)

Om het allemaal nog dramatischer te maken bezochten jonge mannen in de kersttijd de afgelegen boerderijen om met geschreeuw, lawaai en dronkenschap het kwade te verdrijven. 

Ze reden op bokken.

En daar komen de halmbokken vandaan die je in veel huizen ziet staan in deze tijd.

Deze ziet er nu erg vredelievend uit.

De engelen.

Na de kabouters (zeer belangrijke wezens in het volksgeloof door de tijden heen) komen de engelen.

Allemaal oude dingetjes, zorgvuldig bewaard....allemaal traditie...ieder jaar hetzelfde.

Het is een magische cirkel die ik niet kan en wil doorbreken.

Het is wel alsof er steeds minder tijd gaat zitten tussen het in-en-uitpakken van de kerstspullen.

Aan alles zit een verhaaltje vast:

Gemaakt door Jeff op de kleuterschool.

Deze maakte Sandra ooit....

Moderne kaboutertjes, een liefdevol geschenk..

En het oudste houten kaboutertje, waar eerst onze kinderen en later onze kleinkinderen op sabbelden.

Het menneke is dus al 40 jaar, wat geen leeftijd is voor een kaboutertje!

Het kerstklokje voor het raam. Dat is nog van chefs overgrootmoeder geweest.

Op het laatst wordt de kerststal gezet.

Daar wacht ik nog even mee.

Die is ook op leeftijd; die is namelijk net zo oud als ik.... 

Gisteren kwam Peter aanzetten met een kerstboom van twee meter hoog. Vers gekapt in het bos; samen met zijn collega's.

Er zal een stuk af moeten, anders krijgen we hem nooit de kamer in.

De kerstboom zetten we pas op Lillejuleaften - de kleine kerstavond.

En dan eten we æbleskiver en risengrød (rijstebrij).

Rijstebrij omdat daar de dag erna een toetje van gemaakt wordt:

risalamande. Niks geen Frans dessert; puur Deens!

Een beetje traditie..

Het begint zo'n beetje een traditie te worden: de jaarlijkse kerst-toer met de twee oudste kleinkinderen.

Op deze natte, winderige zaterdag namen we ze mee naar Aarhus.

Deze keer naar het nieuwe Moesgaard museum.

Eigenlijk had ik ze dit jaar mee willen nemen naar Aarhus Theater, voor de voorstelling "De sneeuwkoningin", maar álles was al maanden geleden uitverkocht.

"Den gamle by", stond ook op de ideeënlijst, maar het was maar goed dat we daar van af zagen, want het was me toch een pokkenweer!!

Deze keer is het Helga die ons bezoekt. De stormen hebben sinds kort namen gekregen; in alfabetische orden.

De A weet ik niet meer, we hadden een erge storm die Bodil heette, een Carl, D en E ben ik kwijt; vorige week maakte Gorm het land onveilig en dit keer is het dan Helga.

In het museum was het droog en warm.

De evolutietrap.

Leuk gedaan.

Bovenaan staat Lucy, het oudste gevonden mensje - 3,2 miljoen jaren oud; 

onderaan de hedendaagse mens.

Daartussen dus al die andere, de neanderthaler, de homo sapiens.....de hobbit (heeft echt geleefd en zag er ongeveer zó uit):

Het is een museum dat het stenen-en bronzen tijdperk laat leven; dat je laat voelen hoe het was in de Vikingentijd te leven, of als moerasvolk 500 jaar voor Chr.

Interactief en heel leuk/interessant.

Na een paar uurtje hielden we het voor gezien en reden naar Aarhus centrum, waar we een late lunch aten bij Jensens Bøfhus.

En dan moet er ook geshopt worden.

Caroline moest een verjaardagscadeau kopen voor haar vriendin en allebei moesten ze nog wat kerstcadeautjes inslaan.

Ik heb er ook twee gekocht.

't Begint al wat te lijken.

Nog wat koffie bij Salling en chocolademelk en dan weer naar huis in het pikkedonker, met wegen die veel van rivieren weg hadden en een wind die je van de weg af wilde rukken.

Wij hadden een gezellige dag.

Donderdag heb ik vrij; dan zal ik Carl uit school halen en gaan we met LEGO spelen en chocolademelk drinken.

Misschien koekjes bakken? 

Dat vindt hij vast leuker dan een museum...dat komt later.

Overigens houdt Helga nog steeds stand!

Hoor de wind waait stormt door de bomen....

Mørk = donker.

Het is vier uur.

Ik heb net de lampen in de kamer aangedaan.

En het wordt nog eerder donker...zucht!
Zon op: 8.31
Zon onder: 15.52
In december vind ik het niet zo erg, maar januarí! 
Vreselijk!

Ik ben intussen bezig om de kerstcadeautjes te verzamelen.
Iets voor Carl, iets voor Philip; dat van Peter is ook in huis; vast een kleinigheidje voor Jeff; Voor Casper weet ik ook wat, een paar dingetjes voor Caroline zijn gevonden...
Ik moet een lijstje maken, anders raak ik in de war met wat nou voor wie is....

Tussen het werken door duik ik af en toe een winkel in.

Ik kom tijd te kort; dat is natuurlijk ook omdat december slechts drie weken telt voordat het kerstmis is.
Gelukkig heb ik volgende week én de week erop een vrije dag ingelast.
Op de zaak is het drukdruk.
Tussen de bedrijven door heeft de chef toch nog tijd gehad om zijn beroemde "rullepølse" te maken.

Ach, het zal toch wel kerstmis worden.
Vanmiddag vroeg vrij en de keuken een goeie beurt gegeven.

Morgen nemen we onze twee oudste kleinkinderen mee op de jaarlijkse Juletur.