Ietwat Deense geschiedenis

Vandaag wordt de bevrijding van Bornholm gevierd. Bijna een jaar later dan de rest van Denemarken - en heel Europa - bevrijd werd. En dat lag en ligt natuurlijk aan de ligging van het eiland Bornholm, het meest oostelijk gelegen Deense eiland. De ligging was belangrijk tijdens WW2. Midden in de Oostzee, ten noorden van Duitsland en Polen. Toen alle troepen werden overgegeven aan Montgomery in mei 1945 moesten de Duitsers vluchten. De Russen drongen op vanuit het oosten, dus vluchten naar het westen was de enige mogelijkheid. De Duitse generaal von Kampfz wilde zo lang mogelijk Bornholm behouden om de Duisters de mogelijkheid tot ontsnappen te bieden. Toen bombardeerden de Russen het eiland en bezetten het zelf. Pas in 1946 konden de Denen in onderhandeling gaan met de Russen en werd Bornholm bevrijd op 5 april. Dat is vandaag precies 75 jaar geleden en dat wordt - op coronawijze - gevierd.

Mooi Bornholm - solskins-øen wordt het genoemd, het zonnige eiland.

Onder de labels links kun je meer zien van onze vakantie op Bornholm.

Tweede Paasdag vandaag.

Het raam op de overloop was bedekt met sneeuw.

Buiten kijkend zag het er zo uit in de achtertuin.

April doet wat hij wil.

Ik las een leuk verhaaltje bij een van mijn Deense medebloggers Randiglensbo.dk waarin verklaard wordt waarom het weer in April zo grillig is.

Volgens een oud verhaal was het namelijk zo dat in de tijd dat het weer verdeeld werd over de verschillende maanden, April te laat kwam of overgeslagen was. Oei, wat nu te doen. De oplossing was dat alle maanden een klein beetje van hun eigen weer afgaven en daarom is het weer van April zo veranderlijk.

Dan weet je dit ook weer 😊

Wij waren uitgenodigd voor de lunch bij zoonlief en familie. En zo komen we te praten over de boeken die we lezen en gelezen hebben. Zij hebben een kast, nee twee kasten vol met boeken om U tegen te zeggen. 

Ik leende deze twee, Morten Pape, een Deense roman- en manuscript schrijver en een boekje in het Engels ( van een Chinese schrijver).

 Ik moet m'n taal toch bijhouden, nietwaar. 

Op de paastafel stond ook een cake gebakken in de vorm van een paaslam. De vorm is nog van Ivona's grootmoeder geweest. In Bosnië was het gebruikelijk om met Pasen een paaslam te bakken en deze koek had haar zwager Martin, die kok is gebakken. Hij is degene die de vorm overgenomen heeft. Lekkere cake, die doorkruid is met fijngehakte noten, wat men veel gebruikt in de Balkanlanden.

Natuurlijk sloegen we ook de gekookte en gekleurde eieren tegen elkaar. 

Wie won kreeg het ei. 

De laatste foto gaat over de verkiezingen in Groenland. Het laatste debat vindt vanavond plaats. Groenland maakt deel uit van het koninkrijk Denemarken, maar is wel zelfstandig. Het gaat er altijd om of ze zich geheel willen afscheiden of niet. De grote machten, USA en Rusland hebben grote interesses in Groenland. Ook Australie wil boren want er zit uranium in de bodem. De Noord-West passage, die door de klimaatveranderingen open ligt is belangrijk voor de scheepsvaart. Kortom, het eiland /bijna continent aan de Noordpool is een belangrijke rol gaan spelen in de wereldorde. We wachten af .....

Anemoner

Een paar dagen zomerse temperaturen en de anemoontjes bloeien. Philip en ik dreunden het versje op:

"Ane lægde anemoner. I kanoner på Trekroner, ved det allerførste skud, sprang Ane's anemoner ud". 

Ane legde anemonen, in de kanonnen van Trekroner, bij het allereerste schot, kwamen alle Ane's anemoontjes tot bloei. 

Uit Halvdan Rasmussens ABC.

Philip kwam een paar dagen logeren. We hebben flink gewandeld; naar legelandMadsby, langs het strand, zelfs even naar de ministad, waar we gratis in mochten. Hij veegde alle bladeren samen in de moestuin en achter de fietsenschuur en omdat we het hadden over geografie legden we maar weer eens de Europa-puzzel. 

Donderdag, witte donderdag,  hadden we familie-paas-lunch. Pasen was begonnen. We waren met 12 man, een tante, nichtje van de chef met haar man en kinderen en dochterlief met kinderen. Gelukkig kan dat weer. 

Er was ook nog rijst met stroganoff, tarteletten met "høns is asparges", een schaal vol met diverse soorten kaas en een cheesecake.

Oud en jong door elkaar. De oudste was bijna 80, de jongsten waren elf. We heerlijk gegeten en daarna ging de jeugd badmintonen, frisbee'en en... touwtje springen . Ik heb drie goeie springtouwen. Toen de familie uit Aarhus om zeven uur afzwaaide speelden de jongsten nog zeker een uur buiten. Leve het voojaar! Jeff en Ivona waren er niet bij, dan zouden we echt met (te) veel zijn. Die hadden vrij om andere dingen te doen ;-); vonden ze fijn. Ivona is aan het schilderen in de sportsruimte waar yoga gegeven kan worden, zodra de restricties worden opgeheven en Jeff liep zijn kilometers en had tijd om te lezen en luieren.

Nu is de rust wedergekeerd. Ik heb opgeruimd en het huis is weer schoon. Op de ramen na...Vanochtend fietsten we naar de stad. Ik heb alleen maar laarsjes en sandalen in de kast - en hele oude afgetrapte sneakers. Nu kocht ik een paar nieuwe: Riekers - mijn merk.

Ik ga dadelijk nog even brood halen en dan denk ik dat we het verder vandaag maar rustig aan doen. De chef heeft gisteren samen met de dochter zeven vrachten afgeknipte heg naar de stort gebracht. Hij ligt nu met een pijnlijke rug op de grond. De verdere Pasen blijft rustig. De paaseieren zijn verdeeld; voor ieder een zak en een extra paashaas voor Carl die mij een "gækkebrev" gestuurd had. 

Et gækkebrev er en specifikt dansk tradition fra påsken, som oprindeligt indeholdt en vintergæk, heraf navnet, der også knyttes til verbet "at gække" i betydningen "at vildlede". "At drive gæk med" er "at spille et puds", ^[1] som gækkebrevet også er et forsøg på.

Een gækkebrev = plagend briefje is een speciale Deense traditie rond Pasen. Van origine lag er een vintergæk (sneeuwklokje) in de brief, waarvan de naam. Het werkwoord "gække" betekent misleiden. "At drive gæk" met iemand is iemand voor de gek houden, wat de brief dus probeert.

De naam van de afzender wordt met stippels geschreven en de ontvanger moet het raden anders ben je een paasei kwijt. 

Fijne Paasdagen voor iedereen!

 

Applepie

Ja, het strandcafé is open. Voor coffee to go, maar allá, de zomer is in zicht. Vandaag schijnt de zon volop; gisteren kwam ie maar af en toe door de wolken heen. Best lekker fietsweer én een beker koffie aan het strand.

Ik kocht een pie-vorm. Zo'n echte Amerikaanse vorm om pie's te maken zoals oma Duck dat kon ;-). Ik maakte een applepie....lekker!! Net een ietsie-pietsie anders dan een Hollandse appeltaart (die ik ook heerlijk vind).

Hotdog

Zoals er in Nederland zo af en toe een frietje in huis wordt gehaald (of een bamischijf, frikadel of wat dan ook), zo is dat in Denemarken de hotdog.

Hotdogs vind je in bijna alle landen ter wereld, ieder met z'n eigen variant. De typisch Deense variant is met óf een rode-óf een gebraden wienerworst. Daarbij hoort natuurlijk het pølsebrød, het zachte warme broodje waar de worst in wordt gelegd. Die worst moet groter zijn dan het broodje en krijgt een lijntje mosterd aan de ene kant en ketchup aan de andere. Boven op de worst komt een streep remoulade en daarop gesnipperde ui en gebakken uitjes. Tenslotte komen er een paar schijven komkommer in het zuur op.

Wij eten het bijna nooit meer. Maar vandaag, op deze regenachtige zondag zou de chef er een paar halen bij de "Pølsevogn". Hij kwam met lege handen thuis; er was een lange rij mensen voor hem die in de regen stonden te wachten. Er mogen maar twee mensen binnen. 

Ik had het al verwacht en had een paar chipolataworstjes in de koelkast liggen. Én we hadden een paar zachte bolletjes. Dat was zeker zo lekker en klaar in een mum van tijd. 

Vrijdagblog.

Het is de hele week druk geweest in de zaak. Veel printen, appliceren, knippen, snijden, stapelen en met pakken naar de post. Ook een paar keer naar de recycling met karton en papier (en trappentegels van Sandra). En dan is het in een keer vrijdagmiddag. Ik zette de temperatuur omlaag in de werkplaats, de chef goot de inktbakjes leeg (van de kleuren die de printers gebruiken) en we deden de deur op slot. Weekend.

Hier begint de paasvakantie voor de scholen. Niet dat de jeugd daarom zit te springen, die willen geloof ik liever naar school, maar gewoon omdat de paasvakantie hier altijd in de week vóór Pasen valt. In dit land vol ongelovigen zijn Witte Donderdag en Goede Vrijdag "helligdage" en de winkels zijn gesloten (op een paar supermarkten na). Ook de twee Paasdagen horen hier bij. Normalerwijze dé tijd om de familie te zien en Paas-Lunches (Påskefrokost) te houden. Dat zal dit jaar alleen op kleine schaal plaats vinden, denk ik.

We hebben hier nog steeds een koud voorjaar. Eigenlijk wilde ik voorjaarsbloemetjes in de bakken zetten, maar ik vind het buiten nog maar frisjes. Vandaag drijven er donkere wolken daar boven aan het hemelfront. Geen regen al zou die eigenlijk best welkom zijn. 

Gisteren scheen de zon . De chef en ik hadden nog wat boodschappen in de stad en fietsten daarna langs de haven. Daar wordt meer plaats gemaakt voor plezierboten, zeil-en moterboten die een dagje Fredericia willen bezoeken. De kadeplaats wordt uitgebreid en dat kan alleen door nieuwe steigers te plaatsen. Om die stabiel te maken wordt er geheid. Palen van 23 meter lang gaan de zeegrond in. Ik stond erbij en ik keek er na en maakte een paar foto's.

Nu maar hopen op een mooie zomer.

Ha' en dejlig dag.

Iemand had zomaar een klein borduurwerkje op een paal aan het strand gezet. "Ha' en dejlig dag" - "Fijne dag gewenst vandaag". Daar wordt een mens toch positief van. Gisteren was het somber weer; mensen die klaagden en mopperden; gewoon van niet zo goed in je vel zitten. Dat "Ha' en dejlig dag" was een boodschap die welkom was..

Ja, ik /wij wonen hier mooi. Met kilometer lange stranden, met twee bosgebieden rondom de stad en dan natuurlijk de vesting en stadswallen. Jammer dat de podcast alleen in het Deens is, want je kun meeluisteren via iTunes, Spotify en Google podcast. Het woordje "by" betekent "stad".

Er komen overigens meer en meer Nederlanders naar Denemarken. Om hier te wonen en te werken. Een aantal koopt de melkvee/boerenbedrijven, anderen, ja, die doen gewoon wat anders ;-). Ik volg dat een beetje via Facebook in de groep: Nederlanders in Denemarken. Er is overigens ook een groep de andere kant uit: Denen die in Nederland wonen. Ach zó ver in afstand is het ook niet...... tenminste: áls er géén corona is. 

Coronapas of test of..

Langzaamaan gaat ons land weer open. Met ons land bedoel ik het land waar ik woon, Denemarken. Na Pasen, de 6 april mogen de  leerlingen van de 5 tot en met de 9 klas weer om de week naar school. Hetzelfde geldt voor de gymnasia en beroepsopleidingen. Als iedereen ouder dan 50 ingeënt is mogen de scholen en opleidingen weer "gewoon" open. De kappers (eindelijk, hoor ik de mensen zuchten) en andere liberale zaken mogen ook weer openen. MAAR: je moet óf een coronapas óf een negatieve test kunnen tonen, anders gaat die vlieger niet op. Het gymnasium heeft bijvoorbeeld vier mensen aangenomen om de leerlingen te testen 😷 . 

Dat inenten gaat langzaam.... Astrazenica is nog niet helemaal goedgekeurd hier. Testcentra zijn er genoeg, maar niet iedereen wil zich laten testen. Ik ook liever niet als het met die lange watpin is, die bijna uit je achterhoofd komt. Wat moet dat moet, maar ik hóef niet. Gelukkig is mijn haar zo lang dat ik het kan vastzetten met spelden en elastiekjes. Gelukkig hoef ik echt niet persé uit eten te gaan (restaurants gaan 13 april open) of naar de bioscoop en waarom zou ik nieuwe kleren kopen als ik toch nergens heen ga 😎.

GENOEG, GENOEG, GENOEG!!! IK ZET ER EEN STREEP DOOR EN HOU OP MET ZANIKEN OVER DIE CORONA! OP NAAR DE LENTE....