De stad was gisteren jarig.

Fredericia

Gisteren kon de stad waar ik woon haar 375-ste verjaardag vieren. Dat is niet echt oud voor een stad. Dat komt omdat het een aangelegde stad is op een destijds strategisch punt. Hier, waar de Lillebælt op haar smalst is, was het veel te gemakkelijk voor vooral de Zweden om het land binnen te dringen. Daarom besloot koning Frederik 111 in 1650 een vesting op deze plaats te leggen. Soldaten, pachters, boeren en veroordeelde gevangenen werden ingezet en zo begon het opbouwen van de wallen in Frederiksodde (zo heette het destijds). En dat met handkracht.! 1 miljoen kubikemeter aarde werd verplaatst; er werden 5000 man ingezet en de boeren van Fyn moesten voor de fourage zorgen

Om de stad te bevolken werden er privilegies, zoals vrijbrieven gegeven aan vluchtelingen, veel Hugenoten, Joden en Katholieken; schuldenaars, veroordeelden en anderen die een nieuw leven wilden opbouwen. Vrijheid van godsdienst was het motto. 

De koninklijke ambitie was dat het een strategische vestingsstad moest worden voor de verdediging van het land en voor handel en zeevaart. Alles steden liggen kaarsrecht naast elkaar (net als in New York) met karre's ertussen.

Om de vesting te verschuilen mochten er geen torens in de stad worden gebouwd zodat je de stad niet van zee uit kon zien. 

De vesting was nauwelijks klaar voordat de Zweden de stad veroverden. De verwoeste vesting werd weer opgebouwd, maar de enigste glorieuze overwinning van de Denen was de slag bij Fredericia de 6.juli 1849. Dat wordt de dag van vandaag nog steeds groots gevierd.

Onder de 2.de Sleeswijkse oorlog, die vanwege te weinig geld niet te winnen was werd de verdediging opgeheven zodat de vesting niet opnieuw vernietigd zou worden. Daarna gebeurde er weinig totdat men in 1909 besloot om de vesting op te geven. De stad kocht de hele zaak en maakte er een stadspark van. De wallen rondom de hele stad zijn nog steeds compleet met grachten en stadspoorten. De wandel- en fietspaden hebben een totale lengte van 16 kilometer. 

Indisch eten.

MMMM, lekker. Na de jacht op kerst-cadeaus gisteren gingen dochter en ik lekker eten in een Indisch restaurantje in de Torvehallen in Vejle. We namen buttercheese en dat was ozo heerlijk.

En dan is het ook nog eens gezellig, zo samen met m'n dochter. 

Vandaag haalde ik de laatste cadeautjes hier in de stad, waar het bruiste van gezelligheid.

Op het stadhuis-plein was er een concert met het gospelkoor Voices of the heart. 

Er waren liefhebbers genoeg voor het treintje.

En op een van de allerdonkerste dagen van het jaar scheen de zon uit een stralend blauwe hemel. Het gouden kalf op hoge poten steekt net met het hoofd boven de kraampjes uit.

Dertien december, de dag van Sinte Lucia. 

Deze foto is van Facebook. De viering gisteren in de St Knuds school/kerk.

Nodig of overbodig.

De chef heeft het er al langer over; de koelkast is aan de kleine kant. Als we wat restjes over hebben, als we eters krijgen of een verjaardagstaart moeten bewaren, als we wat extra levensmiddelen hebben, dan is het schuiven in de ruimte. Maar ja, we hebben niet elke dag eters, verjaardagen of kerst. We hadden een heel oud koelkastje staan in de werkplaats, maar dat is eruit gekiept. Dat was ook veel te duur in gebruik en werd daarom alleen gebruikt voor noodgevallen. Misschien is een grotere koelkast toch wel een idee?!?  Maar of het nodig is....

Wat wel nodig is: een nieuwe top-matras voor mijn bed. Die ik nu heb is veel te zacht voor mijn rug. Liggen is een nachtmerry geworden, ik heb zo'n pijn als ik rond een uur of drie wakker wordt. De matras is besteld! Hoognodig! Ons bed bestaat uit twee boksen, die tegen elkaar aan geschoven zijn met elk een matras én een topmatras al naar behoeften. En ieder een eigen dekbed! 

Het muisje wijst naar de tel-kaars. Hoeveel dagen nog tot kerstavond? 

Volgens mij wijst hij ook aan wanneer de dagen gaan lengen! Nog tien dagen mensen...

Wij zongen vandaag over wanneer de kieviten weer komen; want zeker weten, zongen wij: ze komen terug.

We zongen natuurlijk ook kerstliederen. Mensch, wat hebben we er toch veel; in de Deense taal! (dat komt vast omdat wij natuurlijk geen sinterklaasliedjes hebben).

Nog een keer koor, dan is het kerstvakantie.

De notenkraker houdt het in de gaten.

Morgen ga ik met mijn dochter de (bijna) laatste kerstcadeautjes kopen. Daar knopen we meestal een lunch of als het later wordt een koffieuurtje aan vast.

Gezellig!

Bakken maar.

Koekjes bakken hoort bij december. In ieder geval als je het aan de Denen vraagt. Vanillekranse, brunkager, finsk brød enz. En klejner! Die worden gebakken in olie/vet en die klejner bakten wij zondag. Een hele trommel vol. De kunst is ook om veel van de koekjes-oogst vóór het nieuwe jaar verteerd te hebben, want daarna zijn alle buikjes rond en begint het trainings-seizoen (wat voor velen al na een maandje bekeken is ;-)....

Enfin, na het koffiebezoek later in de middag was de inhoud dusdanig geslonken dat we ons geen zorgen hoeven te maken dat er nog klejner overbijven na de kerst.

Omzet

Hier begint de kerstmaand de eerste december en dat betekent dat je al vanaf begin oktober in alle winkels bedolven wordt onder kerst-artikelen. Toen ik hier het eerste jaar woonde en nog snel een weekje voor de kerst wat ballen voor in de boom wilde kopen kwam ik van een koude kermis thuis. Alles was al opgeruimd. Nu ook. De meeste winkels hebben het meeste al weggeborgen omdat oud-en nieuw in opkomst is. Daarbij horen "bordbomber" en-masse, zodat je hele kamer vol kan komen te liggen met confetti.

En natuurlijk gekke hoedjes die je opzet bij het oudejaarsmenu..

's Lands wijs, 's lands eer nietwaar.

Sinterklaas-avond in Nederland

 

Een liedje van vroeger:

Vijf december, vijf december, ja dat is een blijde dag

Dat arm en rijk en oud en jong, weer vrolijk wezen mag

Vijf december is de dag, dan viert het hele land weer feest

Want Sinterklaas is jarig en dan roepen wij het meest:

Sinterklaas, Sinterklaas als je komt in de stad

Denk aan mijn adres, toe en stuur me wat, (2x)

Ik wens jullie een gezellige pakjesavond.

En dan even een video van een prachtig Noors lied dat wij zongen in ons koor: "Har du fyr". "Heb jij een vuurtoren".

Eerste couplet en refrain heb ik vertaald:

Uiterst in de wereld, ver in het westen, daar vaar je misschien met je schip. Misschien vaar je voor je plezier, misschien vaar je een route. Hoe dan ook, je hebt een vast punt nodig. Je vaart met een kwetsbare last. Dan is het goed dat het lichtje brandt, Een trouwe oude vriend.

Heb jij een lichtpunt, brandt er er een lichtje langs je weg,

Heb je een lichtje, een signaal dat je op de goede weg bent

Een lampje dat gloeit in het donker

dat je loodst uit en thuis

Dat je meeneemt, weg van huis

Maar dat je ook weer thuis brengt.

Gløgg og æbleskiver.

Op de eerste zondag van de advent steekt de grootste kerst-fan uit onze straat de kerstverlichting weer aan en trakteert de buurt op Gløgg og Æbleskiver, warme wijn met rozijnen en æbleskiver (Deense flensjes). Gewoon in zijn garage bij het vuurtje van een oven en een gasbrander om de wijn én de chokolademelk warm te houden. Dan horen we even de nieuwtjes uit de straat en proosten met elkaar. 

Ik had eerst een concert met mijn koor en na de koffie nog een uurtje samenzang waar de toehoorders liedjes uit het højskolesangbog mochten kiezen, dus ik kwam wat later. 

In de binnenstad is generaal Rye van zijn sokkel gevallen. Een kraanwagen reed hem omver. Generaal Rye viel in de slag bij Fredericia in 1849. Er is een plein naar hem genoemd waar een sokkel staat met zijn buste erop. Nu is hij dus weer geveld. Hij wordt natuurlijk gerepareerd, want een garnizoenstad zonder de standbeelden en bustes van beroemde strijders is onmogelijk.