Over dingen en doetjes in Denemarken.

vrijdag 30 december 2016

Nieuw/oud jaars bezoekjes.

De Denen doen alles "van te voren".
Zo ook het elkaar een goed Nieuwjaar toewensen.
           Dat begint al net na kerstmis.
Overal waar je komt wordt er "Godt Nytår" gezegd.
(in Nederland wenst men elkaar een "zalig uiteinde en een goed begin")


En bij het overbrengen van de goede wensen voor het nieuwe jaar horen ook wat lekkernijtjes.
Ik zette de chef aan om kransekage te bakken en dat resulteerde in zeven doosjes om weg te geven.


Vanmorgen reed ik eerst naar oud-collega Anne-Birgitte. Een heel gezellig uurtje koffie-met-klets. (Haar dochter was er ook en aangezien iedereen in Fredericia wel iemand kent die iemand kent heb je zo praat genoeg).

Vanmiddag waren we bij Sandra en Peter.
Ook een bakje, ook koffie en een drankje.
Godt Nytår voor jullie allemaal.

Morgen nog wat voor onze "nieuwe" buren. Die vierden geen kerst (moslims) maar Raid kwam ons toch een fles wijn brengen met de wens voor een fijne kerst. Krijgen hij en z'n vrouw morgen een bakje met kransekage.
En mijn buurvrouw aan het einde van de straat; die krijgt er ook een.
Mijn vriendin kwam met tulpen met de kerst, maar zij en haar man  zijn een paar dagen in Kopenhagen....die krijgen pas iets in 2017.

En zo heb ik nog drie bakjes over, maar ik kom er altijd achter dat die-en-die-en die ook nog iets moeten krijgen.





dinsdag 27 december 2016

Weggewaaid.

Urd was hier.
De storm Urd (uitspraak Oerd).


Wij hadden hier alleen maar "gewone" storm, maar de lichtjesketting aan de vlaggenstok werkt niet meer, de bak waar de tuinkussens inzaten lag uit elkaar en de kussens lagen verspreid door de tuin en het zeildoek dat over de boot lag is aan flarden gescheurd.
We kochten een ander - niet zo'n dure - en vroegen of Sandra en Peter kwamen helpen, maar we kregen dat ding met geen mogelijk om de boot heen. De wind speelde ons telkens parten.
Nu maar wachten tot morgen en dan nog maar eens proberen.

Onze jaarlijkse Julefrokost met vrienden verliep ook heel anders dan verwacht.
Het eerste paar belde dat ze niet konden vanwege de kinderen; paar nummer twee belde af vanwege ziekte (er heerst hier griep) en paar nummer drie lag met buikgriep.
Suzana en Gezim kwamen en het was heel gezellig.
Omdat er toch weer zoveel te eten was kwamen dochter en schoonzoon ook op de lunch.
En omdat Carl erbij was (de twee oudsten waren bij hun vader) speelden we toch het dobbelstenen/pakjesspel.


De Noren hebben de storm Urd gedoopt. Urd (verleden tijd) is, samen met Verdande(tegenwoordige tijd) en Skuld (toekomst) een van de nornen (een soort godinnen), die het levenslot van de mens in handen houdt.
De zussen spinnen het lot van mensen en goden gezeten bij de bron van Urd onder de levensboom Ydrasil.


maandag 26 december 2016

Jong geleerd oftewel...

...de vreugde en de kunst van het geven.

Philip maakt de meeste cadeautjes zelf. Of pakt ze zelf heel mooi in. Of hij maakt kaartjes. 

En dit hart van rood garen...voor in de boom.
Zijn vader kreeg een houten kaboutertje.








Carl heeft zelf cadeautjes uitgezocht (en betaald?!)
Ik kreeg een armbandje :-) met elastiekjes.

Van de twee oudste kreeg ik heerlijke dag-en nachtcrème.

En morfar kreeg een vissersmuts van Carl.


Staat hem goed, nietwaar?!


zondag 25 december 2016

De kaarsjes zijn uitgeblazen.


Juleaften / kerstavond is weer voorbij.
De kaarsjes zijn uitgeblazen; de boom is weer aan de kant geschoven; de cadeautjes zijn uitgepakt; een volle vuilniszak met cadeaupapier is op de aanhangwagen gekieperd; het eten is bijna helemaal op, zodat er weer plaats in koelkast en diepvries is; de logees zijn naar huis; de rust is wedergekeerd.

Het was een super gezellige, warme, vreugdevolle kerstavond.
Het huis rook de hele dag naar gebraden gans.
De chef draaide rondjes om de perfecte sauce te creëren (met echte truffel).
Jeff en familie kwamen als eerste op de voet gevolgd door Sandra en familie.
Jeff had heerlijke zelfgemaakte rode kool bij; Sandra had de Risengrød (rijstebrij), Risalamande (rijstebrij met slagroom) en zowel aardbeien- als kersensaus bij.
We begonnen met koffie en mijn kerstcake. Limonade voor de kinderen.
Ivona, Jeff en ik wandelden naar de kerk (in de volkskerk hier zijn de diensten 's middags op kerstavond-dag).
Kerstliedjes en het kerst-evangelie en even denken aan de geliefden die we moeten missen (Ivona's moeder - moeilijk op zulke dagen).
Toen we thuis kwamen stond Caroline in de krokante aardappeltjes te roeren; was de gans klaar om geserveerd te worden en de sauce was perfect!
Ik had de tafel al van te voren feestelijk gedekt.
De helft van de aanwezigen wilde Risengrød als toetje; de andere helft Risalamande. Daarom waren er twee "mandelgaver", de ene noot vond Philip; de andere Caroline.
Even opruimen; dan kan het feest beginnen!
De kerstboom werd naar het midden van de kamer geschoven; de echte kaarsjes aangestoken en wij "dansten" in een grote kring (10 personen rond de kerstboom.
We zongen "Stille Nacht" (op z'n Deens) "Dejlig er den himmel blå", "Et barn er født i Betlehem", "Højt fra træets grønne top", "Last Christmas" en "Nu er det Jul igen".
Toen vond iedereen een plaatsje, terwijl de twee jongste kleinkinderen onder de boom doken en pakjes rond gingen brengen. Een beetje om de beurt (even wachten. dan kunnen we zien wat er in zit), maar dat loopt altijd ietwat uit de hand.
Er was iets voor iedereen van iedereen.
Ik kreeg een shawl, een muts, twee crèmes, een armbandje, een boek, een panty, acht port-glaasjes (die bij het oude glasservice passen) en een paar oorbellen.
Fijn!
Toen een drankje; koffie en thee; snoepgoed op tafel.
De neefjes speelden fijn met elkaar; de grote kinderen en volwassen kletsten wat aan.
Alles was zo fijn, zo gezellig, zo heerlijk.
Iets voor twaalven werd er opgebroken. Sandra en familie reden naar huis, de anderen bleven slapen. We sliepen tot tien uur vanochtend - allemaal!


Dit was het weer van gisteren. Vandaag komt er storm (het water stond zojuist al heel hoog bij de Lillebælt)


Vandaag zijn jullie aan de beurt.
Zalig Kerstfeest!



donderdag 22 december 2016

Boodschappenlijstje.


Boodschappenlijstje voor de kerst.

Voor het kerstdiner en voor de julefrokost 2.de kerstdag.

Hier geen hoofdbrekens over het kerstmenu.
Hooguit of je eend, gans of flæskesteg kiest.
Verder eet iedereen hetzelfde!

Het traditionele kerstavondmenu =
Géén voorgerecht.
Eend, gans en/of flæskesteg.
Witte aardappelen.
Geglaceerde aardappeltjes.
Rode kool.
Rode bietjes, augurkjes en/of asier.
Dessert: Risalamande...met een verstopte amandel.
(Degene die de noot heeft krijgt een "mandelgave").





woensdag 21 december 2016

De kortste dag.

Zon op 8.48
Zon onder 15.49

Vanaf nu gaan we de andere kant op (maar dat duurt nog wel een tijdje)

Gisteren en vandaag ruimde ik op in de diepvries en de koelkast.
En van de dingen die er echt al lang in lagen maakte ik:





Erwtensoep (van kleine groene erwtjes) met stukje bacon en brood.





Gelei van de zwarte bessen die er nog waren. Dat smaakte heerlijk bij een paar "æbleskiver".


Ik maakte lemoncurd van drie overgebleven citroenen.




Ik kookte appelmoes van de rest van de appel-oogst.


En ik bakte nog maar 'ns wat koekjes, want de trommel was bijna leeg.


Het kerststalletje staat er ook weer 
(die beeldjes zijn net zo oud als ik).
De engel hangt er boven.

Ik pakte cadeautjes in (Hé wat zit daar nu in? Jammer, zo mooi ingepakt. Toch maar open maken want ik zou bij God niet weten wat er in zit).

Boodschappen doen (toch nog twee extra pakjes gekocht. Maar dan moet ik ook wat kleinigheidjes voor die anderen hebben!)
't Is wat!



maandag 19 december 2016

Wat hangt er in Denemarken in de kerstboom?

Ik heb hem toch vandaag vast gezet, de kerstboom.
De chef zette de voet eronder en de ster erop.
Het is weer een hele traditionele Deense boom geworden.
Wat hangt er zoal in?

Een slinger met vlaggetjes.
Het gebruik om een kerstboom binnen te zetten komt uit Duitsland.
Ergens in het midden van de 19 de eeuw werd het gebruik langzaam ingevoerd in Denemarken. Maar Denemarken was in oorlog met Sleeswijk-Holstein (Duitsland) en dat bracht het nationale gevoel naar boven. De Deense vlag werd ver/geëerd en sinds die tijd zijn er in de meeste bomen vlaggetjes te vinden.

De dichter Peter Faber schreef het beroemde lied: "Højt fra træets grønne top" (Hoog vanuit de top van de boom) waar een couplet gaat over Henrik, die het vaan hoog houdt en op wie je trots kunt zijn.
Een ander couplet gaat over Peter, die zo graag een trommel wil, maar moet wachten tot het lied voorbij is. Toendertijd werden de cadeautjes in de boom gehangen en werd de boom dus "geplunderd".


Op de top staat de ster van Bethlehem.


Altijd een ster.

Er hangen van papier gevlochten harten in. Kerstmis wordt hier het feest der harten genoemd en vele liedjes gaan over het "samen vlechten van harten".


Omdat de boom nog steeds ietwat geplunderd wordt hangen er kræmmerhuse (puntzakjes) in, die gevuld worden met pepernoten en/of ander lekkers.


En tot slot - op kerstavond - komen er echte kaarsjes in.
Daar zijn speciale houdertjes voor.


Die branden terwijl wij elkaars handen pakken en in een kring rond de boom "dansen" en kerstliedjes zingen.

Pas dan... mogen de pakjes die onder de boom liggen worden uitgepakt.

Weinig beweging

Heb jij dat ook wel eens? Dat je niet kunt slapen?
Het is nu drie uur 's nachts en ik heb nog geen oog dicht gedaan.
Hoe dat komt wijt ik aan het feit dat het gewoonweg een heel druk (en gezellig) weekend was.
Maar er zat erg weinig lichaamsbeweging in.

Zaterdag gingen we naar de 60 jarige verjaardag van een van mijn vriendinnen.


Feest vanaf half één 's middags.
En als je de Deense feesten kent dan zit daar niet veel meer beweging in dan af en toe opstaan om je bordje vol te laden aan het buffet en weer naar je plaatsje terug te wandelen.
Het eten was heerlijk; het gezelschap leuk en interessant; de speeches en sketches leuk, maar een mens zit daar maar te zitten.
Tot half negen 's avonds.
Had ik toen maar een rondje gewandeld....maar eh.. donker en koud..en best wel moe van al dat sociale geklets....plofte ik in de luie stoel voor de tv.

Zondag reden we naar Odense. De chef har een heerlijke
"rullepølse" gemaakt en de helft daarvan was voor het zoontje gereserveerd. Die op zijn beurt weer trakteerde op een lunch en dan ben je zo alweer een paar uurtjes verder.

's Middags waren we uitgenodigd bij            Danielle en familie.
Een Nederlands gezinnetje dat tien jaar geleden naar DK is gekomen en een paar maanden geleden hier in de stad is komen wonen. Zij had een appeltaart gebakken en zo zaten we weer een paar uurtjes aan de thee/koffie te ouwehoeren in Nederlands/Deens.

Even thuis een hapje eten en dan hup naar Sandra, die met de avondkoffie wachtte. Even horen hoe het was gegaan met haar nieuwe baan op de school vlakbij en met de baan waar Peter voor op sollicitatiegesprek geweest was.

En zo werd het elf uur.... en we waren best moe..
Nog even een ditje en een datje en dan naar bed, want morgen (vandaag) loopt de wekker weer op de gewone tijd af.
En nu kan ik dus niet slapen....


Morgen (vandaag dus) zet ik de kerststal op.
En de boom krijgt z'n voet.
Misschien doe ik een middagdutje, ook al ben ik daar niet goed in.
Ach, een nachtje minder slapen, daar komt een mens wel overheen.
Ik ga een flinke wandeling maken...morgen.....voor alle zekerheid.

vrijdag 16 december 2016

Klejner.


Ongeveer een week vóór de kerst worden er klejner gebakken.
Het recept van klejner stamt nog uit de middeleeuwen en rond de kerstdagen worden ze (nog steeds) gebakken in heel Scandinavië.
Nee, niet in de oven, maar gebakken in olie.

Wij bakten ze vandaag omdat het een stille dag op de zaak was.
Een aantal orders zijn nog niet bevestigd en dat geeft voldoende lucht om te bakken - in olie - en daarna de keuken een beurt te geven.

En toen gingen we gewoon naar de film.
Om half vijf vanmiddag.


We zagen een merkwaardige, ontroerende, trieste en komische film, die in Cannes de filmcriticus-prijs gewonnen heeft.
De film zat in het bioscoop-pakket.

De kerstboom? Die staat nog steeds niet binnen.
Donderdag komen Sandra en de kinderen helpen om hem op te tuigen. De dag vóór Lillejuleaften, zoals ik eerder schreef.



woensdag 14 december 2016

Onder een geluksster geboren.


Dat denk ik vaak. Hoe gelukkig is de mens die op ons plekje hier geboren is. Ik zie vreselijke beelden voorbijkomen over Aleppo.
Je zal er maar wonen. Of daar waar armoe, corruptie en verval dagelijks om de hoek kijken.
Hoe gelukkig is een volk dan dat slechts klaagt over langzaam internet of hondenpoep op straat.
Onze glazen zijn over het algemeen halfvol - nooit leeg.
Het voelt vaak alsof ik onder een gelukssterretje geboren ben....


Ik dacht eraan omdat het gisteren Sancta Lucia-dag was.
Lucia, die licht in de duisternis brengt.


Wij hadden gisterenavond ons "Julefrokost" met de vrouwen van het koor. Altijd weer gezellig.


Natuurlijk met het pakjesspel tot slot.
Overvloed....maar een lichtpunt in de donkere dagen voor kerst.

maandag 12 december 2016

Zielig?



Daar staat hij dan een beetje zielig te wezen.
Twee weken geleden door Peter gekapt in het bos.
Zonder voet en nog zonder versiersels.
"Ach, was ik maar in Nederland! Dan stond ik allang in de huiskamer", hoor ik hem zuchten.
Tja, dat gebeurt hier niet.
Netjes wachten tot kort voor kerstavond.
Veel mensen zetten de boom pas op "Lille-Juleaften", de avond vóór kerstavond (de 23.ste dus).
De boom moet schitteren op kerstavond. Dan komen er echte kaarsjes in, de boom wordt naar het midden van de kamer verschoven en dan wordt er om de boom gedanst.


De hier gelegerde soldaten dansten begin december om de boom voor het raadhuis. In hun rode trainingspakken met kerstmutsen op.

Deze en volgende week worden de meeste bomen verkocht.


Dus boom, na het volgend weekend mag je naar binnen.
 Daartegenover staat dat je tot na Nieuwjaar mag blijven staan.

De dennenboom : van Hans Christiaan Andersen


zondag 11 december 2016

Juletur - kerst uitje


Het is echt een traditie geworden, ons jaarlijkse kerst-uitgaans-dagje met de kleinkinderen.
Vorige week (eigenlijk het hele weekend) waren de jongsten hier, gisteren namen we Caroline en Casper mee naar Odense (hun keuze).

Ze wilden ook graag naar het museum dat daar ligt: "een museum hoort erbij, mormor". (De vorige jaren hebben we Aros en Moesgaard in Aarhus bezocht).


HC Andersens museum is veel kleiner en, als ik het mag zeggen, ook saaier. Ze gaan een heel nieuw bouwen, weet ik, met sprookjestuin en veel meer. Mijn schoonzoon werkt mee aan het project :-)

Enfin, na afloop dronken we warme chocolademelk en aten "æbleskiver" in La Gayole...


...waar een licht gekleed "nissepige" optrad.


Toen moesten er nog wat kerstcadeautjes gekocht worden.
Caroline en ik doken Magasins parfumafdeling in , waar de heren snel genoeg van kregen.
Zij gingen naar HJ Hansen en kochten truffels voor de kerstgans.


De kleinkinderen plaagden hun morfar met het feit dat hij zich zo slecht geschoren had en vonden een barbershop..


..waar hij kundig onderhanden werd genomen.


Wij keken rond en kochten nog wat in Brandts Passage..


 ..en besloten toen om naar de film: "Fantastische wezens" (fantastic beasts) te gaan.




De film speelt in de tijd vóór Harry Potter en was best leuk.
In 3D, dus er moesten ook brillen bij.



Na afloop was het rennen naar restaurant Flammen, waar de chef een tafel had gereserveerd.

Een gezellig dagje voor ons alle vier.

Een heerlijk dagje, al zeg ik het zelf!


Tja...deze mormor is het kleinst nu..

...en die morfar maakt onscherpe foto's!





donderdag 8 december 2016

Huis-dingen.



Het is net alsof de dagen in december vlugger voorbij gaan dan anders. En elke keer als ik/wij andere plannen hebben, komen er klanten, relaties en bezoek.
De plannen voor vandaag - om een aantal kerstcadeau's te kopen - worden weer uitgesteld.
Ook een beetje m'n eigen schuld omdat ik zo nodig aan de appel - inmaak - productie moest.
Ondanks appelmoes, appeltaart en appelflappen staan er nog drie flinke dozen met appels in de kas en daar komen de muizen op af! Of misschien was het zelfs een rat die langs m'n benen schoot.
Brrr.
De rattenvanger zal er niks aan doen zolang al die appels daar staan. En de muizen/rattenval laten ze steenkoud links liggen.
Dus ik maak van-alles-en-nog-wat van die appels.


Weer vier liter appelgelei kwam er uit.
Ik maakte twee flinke potten met appel-chutney, en vijf potten appeljam.


Appelmoes staat er nog in de diepvries.
Ik heb net weer een enorme zak weggegeven (veel mensen willen ze niet eens; die hebben zelf genoeg of geen zin in het verwerken).

Na al dat koken plakte de keuken weer ... schoonmaken dus.

En dan is er nog strijkgoed...


De dagen voelen ook zo kort.
Zon op : 20 voor negen.
Zon onder : tien voor vier.
Het enige voordeel is dat het stof en de spinnenwebben 
niet goed te zien zijn.