Over dingen en doetjes in Denemarken.

zaterdag 23 september 2023

Der er et yndigt land..Een beetje geschiedenis.

Der er et yndigt land (er ligt een lieflijk land) is de eerste regel van het Deense volkslied. Lieflijk, "hyggelig", gezellig; al die mooie woorden voor dit kleine landje. Tja, als een groot land alles verliest dan moet je anders gaan denken. 

Want ooit was Denemarken een groot land.

Van 1397 tot 1523 bestond de Kalmar-unie. Een unie tussen de koninkrijken Denemarken, Noorwegen en Zweden. Daaronder hoorden ook Finland, IJsland, Groenland, de Farøerne, de Orkney- en de Shetlandseilanden.

De architect van de unie was koningin Margrethe de eerste. Ze was koningin van Denemarken, Noorwegen en Zweden (Finland hoorde bij Zweden).

De Kalmar-unie begon in 1448 uit elkaar te vallen omdat de Zweedse landheren en grootgrond bezitters ontevreden waren over de positie van Zweden. Dat mondde uit in een heleboel veldslagen wat er uiteindelijk toe leidde dat Zweden zich in 1553 zelfstandig verklaarde en de rebelse landheer Gustav Vasa tot koning koos. Noorwegen en Denemarken bleven tot 1814 samen in een unie.

(Daarom vieren Zweden en Noorwegen "nationaal-dagen", de verjaardagen van hun land. Dat doet Denemarken niet, want ondanks alles heeft het nooit aan een ander land toegehoord. Nederland ook niet, maar België wel).

In 1643 besloot het Zweedse parlement om Denemarken aan te vallen omdat ze de Deense provincies in Zuid-Zweden wilden veroveren en zodoende de macht over de Oostzee te krijgen. De "Hollanders" steunden Zweden, want dan zou de Oostzee niet langer een binnenwater zijn en de scheepsvaart zou  geen tol meer hoeven te betalen! Oorlog weer verloren! In 1658 moest Denemarken de provincies Skåne, Halland en Blekinge afstaan aan de Zweden.


En ja, daar kwam Napoleon. Oef, Denemarken hield met de Fransen, de Zweden met Engeland. Foutje! Bij het ondertekenen van de vrede van Kiel werd Noorwegen in 1814 aan Zweden toegewezen.

Alweer een veldslag: de oorlog van 1864. Nu in het zuiden van het land. De Sleeswijkse oorlog, met Denemarken aan de ene kant en Oostenrijk/Pruisen aan de andere. Het nationalisme stak zijn kop op in heel Europa. Wie hoort bij wie - wie spreekt dezelfde taal- wie hebben dezelfde gewoontes en tradities. Deze oorlog eindigde in een totaal verlies voor Denemarken en de hertogdommen Sleeswijk, Holsteen en Lauenborg gingen naar het Duitse keizerrijk dat in 1871 onstaan was. Adios. 

 Nou ja, iets meer dan 100 jaar geleden stemde Noord Sleeswijk dat ze toch het liefste bij Denemarken wilden horen en nu loopt de grens tussen Aabenraa en Flensborg. 

"Men moet een grens trekken, maar waar moet die liggen; ten zuiden voor Flensborg, bij Kiel of bij Aabenraa? Ongeacht waar hij loopt staat er veel op spel, want in onze harten weten we waar we bij horen". Dat zingt Sigurd. 


En zo onstond er een klein landje, dat nergens groot in is. Maar we hebben HYGGE ;-) Daar zijn we het beste in! (je moet toch iets, nietwaar)


5 opmerkingen:

  1. Zo groot geweest? Dat wist ik echt niet. Wees maar blij dat Denemarken door de eeuwen heen toch een relatief klein land is geworden. Hoewel oorlogen natuurlijk verschrikkelijk zijn. Ik ben erg voor klein en overzichtelijk. De Nederlanders die ooit in jouw land zijn geweest of er nog regelmatig komen steken altijd de loftrompet over de aardige mensen, de keurige bewoning enz enz. Jullie doen het echt prima en groot gelijk met die opt-outs in de EU.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Na drie vakanties in Denemarken en door wat ik zo nu en dan lees in kranten en zie op tv: mij lijkt Denemarken een fijn land. 't Is dat ik hier woon, maar ik zou daar ook goed kunnen aarden denk ik. Van die geschiedenis weet ik niet zo veel dus ik vond dit interessant om te lezen!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Je hebt me helemaal bijgepraat Dorien.
    Deze geschiedenis is mij niet bekend ook niet op school gehad.
    Dat IJsland bij Denemarken hoor was me wel bekend. Hans

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @ de oude stencilmachine ken ik ook nog, dat waren nog eens tijden. lol

      Verwijderen

Gezellig, laat gerust een reactie achter!