Over dingen en doetjes in Denemarken.

donderdag 31 december 2015

Godt Nytår.


Hier wenst iedereen elkaar een goed nieuwjaar toe vóór de eerste januari. Zoals je in NL. elkander een gezellig uiteinde toewenst.
Het is een gewoonte van ons om lekker thuis te blijven.
Welverdiend na bezoek en werk in en na de kerstdagen.
We eten....(ook een gewoonte geworden) alleen voorgerechtjes en desserts.
Appetizers met zalm, slakken in feuilletébakjes, zalm, garnalen en kaviaar.
Als toetje zijn er profiterolles, sorbets, kransekage.
Niks zelfgemaakt; kant en klaar ingeslagen.
De koningin houdt haar nieuwjaarstoespraak om zes uur en dan zitten we klaar met een glas nep champagne.

Moge het voor jullie die hier mee lezen een goed, gezegend, gezond en gezellig nieuw jaar worden!





woensdag 30 december 2015

Een leven lang; een lang leven.

Lang geleden was hij een kind.
Hij groeide op; hij trouwde nooit; kreeg geen kinderen.
Hij had een goede baan; als ambtenaar bij de spoorwegen.
Woonde in Roskilde, in Odense en in Fredericia.
Hij was bijna 30 jaar onze buurman.
Een aparte man; een beetje neurotisch; de zuinigheid zelf.
Hij heeft onze feesten meegemaakt; zat aan de kersttafel en de verjaardagsborrels.
Hij was een ietwat vreemde man; een beetje een heremiet.
Altijd heel beleefd.

Hij verhuisde in juli naar een verpleegtehuis.
Hij kon zichzelf niet meer verzorgen. Zijn huisje ook niet (maar hij wilde absoluut geen thuiszorg).
Een paar keer heb ik hem bezocht en je zag hem achteruitgaan.
De laatste keer dat ik hem wilde opzoeken was kort voor kerstmis. 
Hij was niet thuis; lag in het ziekenhuis met een longontsteking.
Hij is er niet meer overheen gekomen.
Gisteren is hij gestorven.

Een lang leven heeft hij gehad.
Of het een goed leven was; dat weet alleen hij zelf.

Adieu Jacobsen.

dinsdag 29 december 2015

Eind december.


De kachel aan.
Er waait een gure wind uit het oosten.


maandag 28 december 2015

Een extra trui.

Hoe kan het eigenlijk dat 3 graden aanvoelt alsof het vriest dat het kraakt? Waarschijnlijk omdat het in december gekwakkeld heeft tussen de 9 en 12 graden.
Maar nu daalt de temperatuur en begin januari zal het ook overdag gaan vriezen. 
Ik heb maar een dik vest aangetrokken.
Overdag werken we een paar uurtjes in de werkplaats. Daar is het lekker warm en als je werkt merk je geen kou.
Wat we doen?


De folie-etiketten worden geprint...
de chef snijdt ze op maat met een lineaal.


Ik snij de witte kanten weg op de machine.

We zijn op de helft met het printen....

Daarna moeten ze op aluminiumborden worden geplakt en als laatste moeten er vier gaten worden geboord.

We moeten er 2150 leveren.....

zondag 27 december 2015

Water


Iemand nog water nodig?
Kan gratis worden afgehaald.

Zondvloed.

Het heeft de hele nacht en de hele dag geregend en het regent nu nog. De voortuin lijkt een meertje, in de achtertuin zou je kunnen varen. Zooooveeel regen hebben we normaal nooit hier.
Wat ben ik blij dat we "hoog" wonen (boven de zeespiegel) en dat we geen kelder hebben.
Ik hoop dat ze het droog houden in Odense; die hebben wel een kelder, waar je met een buitentrap naar beneden gaat.

We hadden vandaag een ietwat gereduceerd Julefrokost.
Met goede vrienden en met zoonlief en familie.

Maar wel weer erg gezellig.


Nu zijn de kerstfeesten voorbij.
Ik hoef de eerstkomende dagen ook geen eten meer te zien.
Genoeg is genoeg.


Wat worden ze toch groot!

vrijdag 25 december 2015

Charismass.


Zoals vroeger.....niks geen Merry Christmas of Prettige Kerstdagen, maar en Zalig Kerstfeest wenste je elkaar toe als je uit de nachtmis kwam.
Naar de nachtmis ben ik niet geweest, maar wel naar de kerk met Sandra en Casper.
Een mooie dienst met heel veel muziek en zang. De kerk zat stampvol. We waren in Sint Michaelis, waar Casper in april geconfirmeerd wordt.



De chef hield thuis de gans in de gaten, Peter en Carl waren een flink eind gaan lopen (en klimmen en springen) want wát duurt het toch lang voordat het kerstavond is. 

met kaboutermuts = nissehue

Tussen vier en vijf uur 's middags kwamen de kerstvierders en na een glaasje werd het diner met gezamenlijke hulp op tafel gezet.


wat heb ik toch een kleine en rommelige keuken...


De gevulde gans was perfect!
Het gezelschap heerlijk!

(of omgekeerd).

Na het uitpakken...koffie met lekkers.

Nu is het drie uur 's nachts en ik heb voor geen greintje slaap....Tja, ' t kan gebeuren.



woensdag 23 december 2015

Ik zie jullie..

Ik zie volle wegen, volle winkels, drukte, haastige maaltijden, volle cafeetjes.....in Nederland.

In Denemarken is het stil aan het worden
Hier is de kerst (bijna) begonnen.
Het is "Lillejuleaften".

De laatste kerstbomen worden verkocht. Als je wacht tot het bittere einde krijg je hem gratis mee naar huis.

Morgen zijn alle winkels dicht.
Op kerstavond-dag; Juleaftensdag.
Dan gaan we aan het kerstdiner; Julemiddagen.

De kastanjes worden geroosterd voor de vulling van de gans.

De meeste restaurants zijn gesloten met de kerstdagen.
De Denen eten thuis (of bij familie, bij vrienden, bij de buren..).
Het meeste is zelfgekookt, gebakken en gebraden.

Vandaag hebben we alles wat nodig is in huis gehaald en dat was gelukkig niet zoveel want iedereen levert een bijdrage.
Sandra maakt salade en voorkookt de kleine aardappeltjes (die naderhand een karamelkorstje krijgen).
Peter braadt de medisterworst (traditie bij hem thuis).
Marita (Peters moeder) maakt rode kool en brengt de risalamande met kersensaus mee. Wij "doen" het vlees.
Een gevulde gans en een flæskesteg.

Wat er overblijft wordt gebruikt op 2. kerstdag als we ons Julefrokost houden.
Ook hier zijn de taken verdeeld.
Jeff brengt "ossenhaas in sauce" mee, Suzana de kazen met wat erbij hoort, wij zorgen voor het "vooraf" met haring in sauzen, garnalen en meer.

Vanmiddag waren we al vroeg klaar met al wat we moesten doen vandaag.


Als laatste zette ik de kerststal en keek naar de ouwe film: 
"A Christmas Romance" met Olivia Newton John,
een van de kerstfilms die ieder jaar een "must" zijn.
 De andere? "Love Actually" (met Hugh Grant) en
"Scrooge". Hoewel "Home Alone" er ook wel bij kan.

Morgen worden de pakjes onder de boom gelegd.
En na het kerstdiner worden de kaarsjes aangestoken en gaan we zingend rond de kerstboom voor we mogen uitpakken.

Iedereen wenst elkaar al de hele maand een Glædelig Jul toe.

Ik jou ook!






dinsdag 22 december 2015

Kerstvakantie...

Kerstvakantie...puntje.. puntje.. puntje.

Want er ligt een grote order te wachten in de zaak en die moet in de dagen tussen kerst en nieuwjaar worden gemaakt.
Geen zwaar werk, wel veel.
Maar het zorgt voor de boter op ons brood.

Op mijn werk hebben we vandaag de laatste dag gewerkt en we beginnen pas weer de 4.januari.
Dan hoef ik er 's morgens niet zo vroeg uit en dat is fijn in deze donkere tijd.
En als het dan ook veel regent, dan is het licht ver te zoeken.


Gisteren was het de kortste dag.
Vintersolhverv.
Op deze dag vierden de vikings Jul.


Zon op: 8.48 (net als in NL)
Maar: zon onder: 15.50! Tien voor vier 's middags.
Vandaag was het alweer 1 minuut langer licht, ha!




maandag 21 december 2015

Decembertijd


Hyacinten zijn hier kerstbloemen.
Ik kreeg er gisteren eentje van ons bezoek.
Ze ruiken sterk.
Eentje kan ik er nog wel aan, maar vorig jaar stonden er drie en daar werd ik gewoon allergisch van.

Philip is hier ook een dag en een nacht geweest.
Hij had wat buikpijn en al wat daar bij hoort.
We hebben zowat de hele dag spelletjes gedaan.

De kerstboom hebben we vandaag maar vast opgezet. Meestal doen we dat pas de 23.ste, maar allee...een zondag...en het is toch altijd weer een klus...en we houden kerstavond hier... en dat vergt toch wat voorbereiding... en ik moet nog twee dagen werken...


Dan was er ook nog wereldkampioenschap handbal op tv. Dat werd gehouden in Herning hier te land en Nederland speelde in de finale. Ze verloren van Noorwegen ...

De chef heeft het hele weekend de werkplaats opgeruimd en anders ingericht. Er ligt een grote order te wachten en dat vereist bergplaats.

Bij de (nieuwe) buren is vrijdagavond ingebroken. Het buurvrouwtje was diep bedroefd. Sierraden die nog van haar overleden zus geweest waren zijn weggehaald net als hun paspoorten, geld en diverse elektronica.
Alles was overhoop gehaald.
Je zóu ze wat, die dieven!!

En verder?...Warm voor de tijd van het jaar, net als in heel Europa.
De wind blijft in het zuidwesten zitten; dat hebben we anders nooit 's winters.


woensdag 16 december 2015

Brandts met Philip


Met Philip naar Brandts; de "sanse-udstilling"
...voelen, zien en merken...

Ik (wij - Ivona reed mee naar school, anders had ik het niet zomaar gevonden) haalden Philip van school. Dan kon ik zijn school ook eens zien.
Mensenlief, da's een enorm grote school!!
Ik denk dat er wel 1000 leerlingen op zitten.
Van de 0-de tot en met de 10-klas.
Philip heeft het er geweldig naar z'n zin.
Vandaag kreeg hij Thorvald mee naar huis.
Thorvald is een ondeugende kabouter, die allerlei kattenkwaad uithaalt.
Daar moeten de kinderen om de beurt een verhaaltje over schrijven.
Afwachten dus maar of Philips mor en far het kaboutertje een handje helpen.

Brandts was leuk, maar kleiner dan de andere jaren.
Gelukkig was er nog meer te doen.
Er was bijvoorbeeld een tv studio uit de beginjaren '70 nagebouwd en Philip was presentator van het Journaal en het weerbericht.



Over een ding waren we het roerend eens:
kinderprogramma's op televisie in de jaren 60 - 70 waren vreselijk saai!




Julefrokost


Ahum...
Een dromedaris-theemuts!
Zo lelijk dat hij voor veel hilariteit zorgde bij het pakjesspel.
(nu wordt hij vast elk jaar opnieuw gebruikt, hihi)
Het pakjesspel - dobbelen - wordt elk jaar gespeeld als ons Lunakoor haar Julefrokost houdt.

Zoals altijd...een heel gezellige avond!


Het nieuwe seizoen begint pas de 4.februari.
Onze dirigente Svitlana komt uit Oekraïne en gaat daar de kerstdagen doorbrengen.
Kerstmis wordt daar pas de 7. januari gevierd en ze knoopt er wat extra vakantie aan vast.


maandag 14 december 2015

Koor op Lucia-dag.


Nog even oefenen voordat de negen lezingen beginnen.
Deze meisjes begonnen de dienst als Lucia's.

Nu bæres lyset frem                          Nu wordt het licht gedragen
stolt på din krone                               trots op je kroon
rundt om i hus og hjem                      rondom in huis en thuis
sangen skal tone                                 zal het lied klinken
Nu på Lucia-dag                                Nu op Lucia dag
hilser vort vennelag                           groet onze vriendenkring
Santa Lucia, Santa Lucia                   Sancta Lucia, Sancta Lucia 
Ze zongen ook nog tijdens de lezingen.
Het is een mooi kerkje, dat van Egeskov.
Klein, oud, mooi en gezellig.
Ja, ja, de Deense volkskerk komt niets tekort.
Wij zongen samen met leden van het kerkkoor.
En het ging goed, klonk goed en was stemmingsvol.


Na afloop was er koffie met cake achter in de kerk.

Omdat ik een paar keer als chauffeur was ingesprongen kreeg ik van Ulla een cd met heel speciale kerstliederen.
Ulla is opgeleid tot operazangeres en heeft jarenlang in theaters en concertzalen gezongen.
Dirigent Børge Wagner verzamelde een aantal jaren geleden de beste zangers uit de Scandinavische landen en maakte een 
kerst cd.
Ik kreeg een exemplaar: ik voel me zeer vereerd!


zaterdag 12 december 2015

Kerstboodschappen.


Vandaag naar Flensborg voor de kerst-boodschappen.
Dat scheelt een hoop in prijs, ook al zijn veel dingen hier goedkoper geworden. 
Zelfs al wordt beweerd dat we uit de crisis zijn, zit er lang niet zoveel geld onder de mensen.
En als er minder wordt gekocht/verkocht dan gaan de prijzen zakken. Sommige winkels in de stad houden al uitverkoop! 
Maar ondanks dat is veel eten en drinken toch goedkoper in Deutschland.
We kochten een gans (voor kerstavond).
We kochten limonade en bier.
We kochten kaas en snoep en meel en boter.
We waren even bij Rossmann (drogist) en kochten compeed pleisters en shampoo.

Dit kochten we in Handewitt.
Toen reden we door naar Flensborg.
Mensen, mensen, wàt een mensenmassa.
En wat een automassa.
Drie keer de stad rond voordat we een parkeerplaats vonden.

Gelukkig hoefden we geen boodschappen meer te doen; gewoon rondkijken, een kopje koffie en een berlinerbol... (even bij C&A binnenwippen en een zwart, simpel jurkje gekocht).


Flensborg ligt in Duitsland, maar iedereen spreekt Deens en zelfs de kerstversiering laat een Glædelig Jul zien.


Het was naast de gewone zaterdagmarkt natuurlijk ook kerstmarkt.



Met glühwein, en worst, en oliebollen en apfelpunch en berlinerbollen en warme wintermutsen en sjaals en tassen en nog meer glühwein en alles wat er meer op een kerstmarkt te vinden is.
Tot slot aten we bij de italiaan, haalden de auto reden over donkere wegen terug naar huis.

De (meeste) kerstboodschappen zijn in huis.

donderdag 10 december 2015

Onder het zand.

"Onder het zand - Under sandet".

Zo heet de film over de 2 miljoen landmijnen, die de Duitsers tijdens de tweede wereldoorlog langs de Deense kusten hadden begraven.
Anderhalf miljoen lagen onder het zand van de westkust.
1.500.000 !!
Toen de oorlog was beëindigd werden 2000 krijgsgevangenen aan het werk gezet om deze mijnen weg te halen. Minder dan de helft overleefde dit.
Vele krijgsgevangenen waren jongens; nog niet eens achttien jaren oud.
Een film over haat en begrip, over dilemma's, over vrienden en vijanden, over hoop op toch een toekomst.


We hadden eindelijk tijd om naar de bioscoop te gaan. 
Ik had een "vrije"dag en kon daarom al vroeg meehelpen in de zaak. We waren veel vroeger klaar dan verwacht.
Carl van school gehaald, wat koekjes gebakken... en tijd over voor de fillum...

woensdag 9 december 2015

Mystiek en bijgeloof.

Mystiek en bijgeloof. Daar zijn ze goed in, in Scandinavië.
De dagen zijn nu donker; het is nog geen zeven uren licht.
Zon op: 8.52
Zon onder: 15.45
Het is ook bijna midwinter.
Zondag is het Lucia-dag; dan zingt ons koor in de kerk van Egeskov tijdens de negen lezingen.
Na de Lucia's die het licht binnen dragen.

Hiermee wordt ook de midwinter ingeluid.
Vooral de tijd tussen kerst en nieuwjaar was vroeger een gevaarvolle tijd. Dan ging de hemel open en konden er niet alleen goede schepselen naar beneden komen, ook heksen, trollen, kabouters, schavuiten en moordenaars kwamen tot leven.

Schilderij : Julereia uit 1922, van Nils Berslien

(vooral de huis-kabouter moest tot vriend worden gehouden, die bleef namelijk het hele jaar door in de huizen - in de stallen, op zolders of in kelders)
Om het allemaal nog dramatischer te maken bezochten jonge mannen in de kersttijd de afgelegen boerderijen om met geschreeuw, lawaai en dronkenschap het kwade te verdrijven. 
Ze reden op bokken.
En daar komen de halmbokken vandaan die je in veel huizen ziet staan in deze tijd.


Deze ziet er nu erg vredelievend uit.


maandag 7 december 2015

De engelen.


Na de kabouters (zeer belangrijke wezens in het volksgeloof door de tijden heen) komen de engelen.


Allemaal oude dingetjes, zorgvuldig bewaard....allemaal traditie...ieder jaar hetzelfde.
Het is een magische cirkel die ik niet kan en wil doorbreken.
Het is wel alsof er steeds minder tijd gaat zitten tussen het in-en-uitpakken van de kerstspullen.
Aan alles zit een verhaaltje vast:


Gemaakt door Jeff op de kleuterschool.


Deze maakte Sandra ooit....

Moderne kaboutertjes, een liefdevol geschenk..


En het oudste houten kaboutertje, waar eerst onze kinderen en later onze kleinkinderen op sabbelden.


Het menneke is dus al 40 jaar, wat geen leeftijd is voor een kaboutertje!


Het kerstklokje voor het raam. Dat is nog van chefs overgrootmoeder geweest.

Op het laatst wordt de kerststal gezet.
Daar wacht ik nog even mee.
Die is ook op leeftijd; die is namelijk net zo oud als ik.... 

Gisteren kwam Peter aanzetten met een kerstboom van twee meter hoog. Vers gekapt in het bos; samen met zijn collega's.
Er zal een stuk af moeten, anders krijgen we hem nooit de kamer in.
De kerstboom zetten we pas op Lillejuleaften - de kleine kerstavond.
En dan eten we æbleskiver en risengrød (rijstebrij).


Rijstebrij omdat daar de dag erna een toetje van gemaakt wordt:
risalamande. Niks geen Frans dessert; puur Deens!

zaterdag 5 december 2015

Een beetje traditie..


Het begint zo'n beetje een traditie te worden: de jaarlijkse kerst-toer met de twee oudste kleinkinderen.
Op deze natte, winderige zaterdag namen we ze mee naar Aarhus.
Deze keer naar het nieuwe Moesgaard museum.


Eigenlijk had ik ze dit jaar mee willen nemen naar Aarhus Theater, voor de voorstelling "De sneeuwkoningin", maar álles was al maanden geleden uitverkocht.

"Den gamle by", stond ook op de ideeënlijst, maar het was maar goed dat we daar van af zagen, want het was me toch een pokkenweer!!
Deze keer is het Helga die ons bezoekt. De stormen hebben sinds kort namen gekregen; in alfabetische orden.
De A weet ik niet meer, we hadden een erge storm die Bodil heette, een Carl, D en E ben ik kwijt; vorige week maakte Gorm het land onveilig en dit keer is het dan Helga.
In het museum was het droog en warm.



Leuk gedaan.
Bovenaan staat Lucy, het oudste gevonden mensje - 3,2 miljoen jaren oud; 
onderaan de hedendaagse mens.
Daartussen dus al die andere, de neanderthaler, de homo sapiens.....de hobbit (heeft echt geleefd en zag er ongeveer zó uit):


Het is een museum dat het stenen-en bronzen tijdperk laat leven; dat je laat voelen hoe het was in de Vikingentijd te leven, of als moerasvolk 500 jaar voor Chr.
Interactief en heel leuk/interessant.

Na een paar uurtje hielden we het voor gezien en reden naar Aarhus centrum, waar we een late lunch aten bij Jensens Bøfhus.


En dan moet er ook geshopt worden.
Caroline moest een verjaardagscadeau kopen voor haar vriendin en allebei moesten ze nog wat kerstcadeautjes inslaan.
Ik heb er ook twee gekocht.
't Begint al wat te lijken.
Nog wat koffie bij Salling en chocolademelk en dan weer naar huis in het pikkedonker, met wegen die veel van rivieren weg hadden en een wind die je van de weg af wilde rukken.
Wij hadden een gezellige dag.
Donderdag heb ik vrij; dan zal ik Carl uit school halen en gaan we met LEGO spelen en chocolademelk drinken.
Misschien koekjes bakken? 
Dat vindt hij vast leuker dan een museum...dat komt later.

Overigens houdt Helga nog steeds stand!
Hoor de wind waait stormt door de bomen....