Ik las de dikke trilogie van Gunnar Staalesen en daarna las ik zijn detectives. Die spelen zich af in Bergen in Noorwegen. Ze vertellen over de fjelden/de rotsen en bergen, over de stad van vroeger tot nu, over het klimaat en de mensen. Ik las de boeken van Jan Guillou, te beginnen met "Brobyggerne", de bruggenbouwers, die vertelt over het aanleggen van de fantastische spoorlijn naar Oslo die door vele tunnels en over het barse hoogland gaat.
Gunnar Staalesen naast het standbeeld van "zijn" detective.
En ik was niet de enige. Vooral de boeken van Jan Guillou bleken erg bekend. Op de boot sprak ik onder andere met een Bergenser die me vertelde dat de boeken, de detectives van Staalesen zo beroemd zijn in Noorwegen dat ze zelfs verfilmd worden én er is een standbeeld van de detective Varg Veum. Kijk, dat alles wilde ik zó graag zien dat ik voor ons tweetjes een reisje boekte naar Norges Vestland/het zuidwesten van Noorwegen; met een bootreis aan het begin. Norge, noemen de Scandinaviërs het; je spreekt het uit als norje, de Noren spreken de g uit als j. Omdat foto's vaak meer zeggen dan geschreven tekst kun je hier even meekijken:
Op reis met vele grijze hoofden
De haven in Hirtshals in de kop van Jutland. We varen met de Fjordlines. Vertrek 20.00 uur; aankomst in Bergen 12.30 de volgende dag.
Een fijne kajuit; met uitzicht!!
Drinks, een orkestje en dans aan boord.
De zon gaat bijna onder, 11 uur 's avonds.
Goedemorgen, we naderen Stavanger. We werden wakker doordat de luidsprekers dit aankondigden. Half zeven in de ochtend.
Stavanger, dé oliestad! De Noren zijn rijk; de olievondsten hebben hen rijk gemaakt. Iedere Noor, van baby tot oudje is goed voor meer dan een miljard Noorse Kronen. De Noorse kroon is 20% minder waard dan de Deense; het minsteloon ligt hoog; de prijzen zijn hoog!
Hier gaan een aantal mensen van boord. Die werken vast en zeker in de offshore industrie.
We varen weer, nu voorbij Haugesund.
Er was een overdadig en fantastische ontbijt-buffet aan boord. Voor ieder wat wils. Gewoonweg overheerlijk!
Door skærgården /de archipel.
En daar ligt Bergen!
Sissel Kyrkjebø is geboren in Bergen. Bij het binnenvaren in de haven klonk het lied "Vestland Vestland" uit alle luidsprekers.
Dit keer geen echt Deens recept, maar een Italiaanse variant van de Deense æggekage.
Een frittata recept: Benodigdheden: - zo ongeveer dan. Misschien ligt er wat anders in de koelkast wat je goed hiervoor kunt gebruiken. 250 g. spinazie (je kunt ook bevroren spinazie nemen) 125 g. mozzarella 50 g. worst. Italiaans, Spaans of gewoon wat rookworst. (Je kunt de worst weglaten als je een vegetarische frittata wilt) 4 eieren 0,5 dl melk 2 eetlepels olijfolie (of plantaardige olie) en half bosje bieslook zout, peper en nootmuskaat. Als je het in de oven maakt dan zet je de oven op 200 graden. Je kunt hem ook in de koekenpan - op zacht vuur - maken. Snij de spinazie fijn. Snij de mozzarella in kleine stukjes Snij de worst in schijfjes Klop de melk en de eieren goed onder elkaar Voeg de spinazie, mozzarella, worst, nootmuskaat, zout en peper toe. Verwarm de olie in de pan - die evt. in de oven kan - en giet de eier-massa hierin. Laat het geheel een paar minuten stollen tot de onderkant "vast" is. Zet de pan in de oven en laat het geheel 10 - 12 minuten bakken. Of zachtjes bakken op het fornuis. Op het laatst wat bieslook erover strooien. Lekker met grof brood erbij.
De eerste "syngepiger" waren te horen en vooral te zien op Bakkens Hvile, het oude zangpaviljoen op Dyrehavsbakken in Klampenburg (nabij Kopenhagen) dat opende in 1877!! Het paviljoen ziet er van buiten nog bijna net zo uit als vroeger; een soort kermistent. Heel beroemd in dit land. Iedereen is er wel eens geweest; prinsen en prinsessen, toneelspelers, filmsterren en een hoop hele gewone mensen. Het is niet duur! Maar men verwacht wel dat je op het einde rozen koopt van de "meisjes" en het geld in hun kousenband stopt (briefjes dus; munten gooi je op de scene).
De liedjes waren en zijn romantisch, actueel en vooral pikant.
Preutsheid hoort nu eenmaal niet bij de Deense mentaliteit.
In de loop der jaren zijn er overal in het land "syngepiger" opgedoken. Je kunt ze engageren voor een feestje en ze geven ook af en toe een show voor het publiek.
Wij gingen gisterenavond naar het Tøjhus, waar twee bekenden van ons hun 25 jarig jubileum als "syngepiger" vierden.
Twee bewapende politieagenten op een stoel achter me. Een advocaat, een officier van justitie , de rechter, de aangeklaagde en ik als tolk. De verdachten waarvoor ik tot nu toe getolkt heb zijn overwegend sympathieke mensen. Ik heb geen oordeel over het wel of niet hebben begaan van de misdaad, maar probeer zo goed mogelijk te tolken. Ik heb wel medelijden met ze. Het is echt een ellende om in dit systeem terecht te komen. De woorden en de uitspraak van de rechter komen hard aan. Ik krijg een handtekening op de bestellingsnota en dan zie ik ze nooit meer. Maar ik denk er wel aan...... Vandaag was het tolken in Sønderborg en dat is een aardig eindje rijden. Gelukkig is er hier niet zoveel verkeer, dus je kunt lekker opschieten. De chef nam een vrije dag en reed mee.
Als je langs de groene weiden en akkers rijdt dan valt het op dat de grond tot in de uiterste hoeken gecultiveerd is. Er is weinig plaats voor de gele brem, de bermbloemen- en planten en wat er vroeger al meer groeide. Insecten zien we haast ook niet meer; die zijn al aan het uitsterven. Hebt U ook gestemd voor het Europese Parlement? Groen gestemd misschien? Een stem voor het milieu; voor de natuur voor mens en dier. Ik hoop het zo voor de bloemen en bijen! Een fanatieke milieu-activiste ben ik niet. Daar zagen we vanavond een film over; een film in het bioscoop-pakket. "Vrouw op oorlogspad". Een film uit IJsland, die de hoofdprijs won op het filmfestival in Cannes. Haar fanatisme maakt meer kapot dan goed is, maar het thema is oké.
Vorige week zou ons moeder haar 95'ste verjaardag hebben kunnen vieren. Vorige week strooiden wij, haar kinderen, haar as uit op het kerkhof van haar geboorte- en de laatste veertien jaren ook weer haar woonplaats. Vorige week zeiden we tegen elkaar dat het goed was en lunchten we met z'n vieren in het mooie Bomenpark. Vorige week haalde haar jongste kleindochter het artsenexamen en slaagde haar oudste achterkleinkind voor het rijexamen. Een mooi lang leven. Vier kinderen, acht kleinkinderen en elf achterkleinkinderen rijk. Ik keek in het poesiealbum dat ik op mijn zevende verjaardag van Oma Oss (zo noemden wij haar) kreeg. Zie hier, mijn Moeders karakteristieke handschrift:
Mijn vader heeft er als eerste ingeschreven. Hij was meer litterair en schreef een gedicht van Guido Gezelle.
Al bladerend door het album kom ik ze weer tegen: Mijn buurmeisje Seeltje B. Waarschijnlijk is ze ooit Sheila gedoopt, maar dat konden nog zij of ik schrijven. (haar broertje heette Geoffrey en wij noemden hem Schoffie alsof het de gewoonste zaak ter wereld was)
Mijn broertje Rens schreef een jaar later met grote hanenpoten in het album. Hij is immers bijna twee jaar jonger dan mij. Mijn eerste vriendje Frans H, wiens vader houtsnijder was en prachtige kasten maakte. Die lieve hartelijke zuster Michel van school en later juffrouw Kuijlaarts van de tweede klas. Mijn tante Marijke, die maar zes jaar ouder is dan ik en er hele mooie plaatjes bij plakte.
Mijn schoolvriendin Clara J, die een paar jaar geleden gestorven is.
En Katia, die Frans sprak en uit België kwam (als ze lacht kun je helemaal niet horen dat ze Frans is, zei mijn jongste broertje). En nog vele anderen.... Mooi om te hebben; mooi om op terug te kijken.
Nee, we gaan niet naar de bruiloft. De dochter van onze vrienden gaat trouwen in juni en wij kregen een uitnodiging. Maar...: we hebben onze vrienden in een jaar niet gezien. Ze verhuisden naar Sjælland en als ik niet af en toe een sms stuurde dan had ik niks van hen gehoord. Van de dochters hoor ik ook niks. Tjaaa, toen besloten om dan ook maar niet naar het feest te gaan.
de gekreukelde uitgave
En toen was het alsof het ineens bij hen opkwam dat vriendschap gekoesterd moet worden. Van beide kanten. Ach, de vriendschap zal wel blijven bestaan, of zou de afstand toch te groot worden?? Ik had al een aardig feestjurkje gekocht in NL. Voor de bruiloft. Intussen ligt er ook een uitnodiging voor een dameslunch de 20 juni en zo'n zomerjurkje komt altijd van pas.