Vrijdag 19 oktober

Om half drie 's nachts werd ik wakker en kon niet meer in slaap komen. Jetlag! Gelukkig had ik naast een stapel boeken er ook een paar op mijn telefoon en ik bleef lekker in mijn warme holletje. Later viel ik alsnog in slaap en om 9.00 uur stonden we op, ontbeten en reden verder naar het zuiden. Ik heb altijd gedacht dat het zuid-eiland koud zou zijn omdat het volgende stuk vasteland de Zuidpool is, maar dat is dus niet waar. De bergketen langs de hele westkust houdt de wind tegen en zorgt voor een aangenaam klimaat. Zomers is het er meestal kurkdroog; nu was het prachtig groen.
We stopten in de buurt van Waianakarua, op een vrije (= gratis) campingplaats langs een rivier. Wat een vreemde namen hebben veel plaatsen in NZ. Maori-namen. En dan worden ze in het Engels uitgesproken. De bergen aan de overkant waren zwart. Vulkaangebergte. Er stonden meer campervans en caravans. Naast ons stonden drie vriendenparen die ons 's avonds uitnodigden om een pilsje te komen drinken. Ze hadden me toch een hoop bier bij. Om het lange weekend en het begin van de zomer te vieren. Vriendelijke mensen en op die manier krijg je een hoop te weten over het land en de bevolking. Helaas waren wij te moe om het laat te maken, maar gezellig was het. 

De volgende dag waren er heel veel roeiers op het water. /der bliver roet.

Kl.halv tre om natten vågnede jeg og kunne ikke falde i søvn igen. Jetlag! Heldigvis havde jeg ved siden af en stak papirbøger også downloaded nogle på min telefon og jeg blev dejligt liggende i min varme hule. Nætterne var temmelig kolde. Senere faldt jeg alligevel i søvn igen og vi vågnede kl. 9.00. Vi spiste og kørte længere sydpå. Jeg har altid haft den ide at sydøen vil være meget koldere end nordøen, da næste fastland immervæk hedder sydpolen, men det passer ikke rigtig. Bjergkæden på øens vestside bremser for vinden (og regn)og giver øen et behageligt klima. Om sommeren bliver det endda meget varmt og også meget tørt. Der blev allerede nu vandet mange steder med kæmpestore vandingsanlæg.
Vi stoppede i nærheden af Waianakarua på en fri campingplads ved en bred flod. Der findes mange anderledes og mærkelig by-og stednavne i NZ. Maori-navne, som udtales på Engelsk.
Bjergene på den anden side var meget mørk, næsten sort. Vulkanbjerge. Der var flere overnattende gæster og ved siden af os stod der campingvogne af tre vennepar. De inviterede på en øl om aftenen  - de havde mindst 5 kasser med - til at fejre sommerens kommen og den lange weekend. Hyggelige mennesker i NZ og på den måde får man meget at vide om landet, dens skikke, vaner og om befolkningen. Desværre var vi for træt til at blive længe oppe, men hyggeligt var det.

Autocamper

Autokamper /Campervan
Het is een lucratief zaakje, autokampers verhuren in New Zealand. 
De campers stonden geparkeerd in lange rijen op het terrein van de verhuurders. Het land leent zich ook uitermate goed voor deze vorm van rondreizen. Wij melden onze aankomst bij de balie, werden geregistreerd en zaten daarna te wachten met vijf andere paren voor ons. Als je aan de beurt was dan vertelde de medewerkster aan de hand van tekeningen het gebruik van de camper, vroeg hoeveel kilometers we dachten te rijden, maakte de verzekering in orden en wij konden tekenen. Buiten bij de campervan werd alles nog een keer herhaald en toen konden we aanrijden. "Keep Left" staat er met grote letters op de voorruit. Eerste stop was bij een supermarkt. We moesten provianteren. Brood, boter, kaas, schoonmaakmiddel, poederkoffie, fruit.. Je zoek maar wat "op gefühl". De prijzen zijn vergelijkbaar met de prijzen hier thuis. Er wordt veel waarde gehecht aan duurzaamheid. Geen toevoegsels, groente en fruit van de nabije boerderij enz.. Dat zie je aan de prijzen. 
We besloten om naar het zuiden te rijden en Christchurch op de terugweg te bezoeken. En zo reden wij, door een laagland met weiden vol koeien en schapen die op kleine arealen bij elkaar stonden te grazen. Als de ene wei kaal was werden de koeien naar een andere wei gebracht en kon de vorige weer groen worden. We passeerden uitgedroogde rivieroevers want het was toch al weer een tijdje geleden dat ijs en sneeuw gesmolten was. Alles stond in bloei. De gele brem versierde de berghellingen en de bermen en op een bord stond "Zomerfeest 1. november". We reden langs een spoorbaan met smalle rails en bemerkten dat alle overwegen onbewaakt waren. Er stond slechts een bord dat je moest uitkijken dat er geen trein aankwam. Later vonden we uit dat hier goederentrein op diesel rijden en dan meestal 's nachts. De gewone spoorweg is elektrisch. We reden die dag ca. 220 km en toen vond de chef dat hij nu zowel het links rijden als de camper onder controle had. We waren in Glenavy (Salmon country) en vonden een plaatsje voor 30 New Zealand Dollar (NZD) inclusief stroom, water en fantastisch schone toiletten en douches. Er was bijna niemand op de camping en het was heel stil en mooi. We bakten een paar biefstukjes en lente-uitjes en om 9 uur gingen we zelf 
"down under".

Autocamper.
Det er en indtægtdækkende forretning at udleje autocampers i New Zealand. Landet egner sig til denne form for transport. Vognene stod i lange rækker på firmaets parkeringsplads, klar til afhentning. Vi meldte vores ankomst på kontoret, blev registreret og så kunne vi ellers vente sammen med 5 andre par. Når det blev ens tur så gennemgik medarbejderen hele autocamperen på papir, undersøgte hvor mange kilometer vi havde tænkt at køre og ordnede alle papirer til underskrift. Dette tog næsten een halv time. Derefter blev det meste af det gentaget da vi stod ved autocamperen og fik vist hvor alting befandt sig og hvilke knopper ,haner, låger og ventiler der skulle bruges. Så kørte vi. "Keep left" står det med store bogstaver i ruden. 
Første stop var hos et supermarked. Vi skulle proviantere. Brød, smør, ost, rengøringsmiddel, drikkevarer, pulverkaffe, frugt.. Man leder efter varene og køber lidt "på gefühl". Priserne ligger på niveau med de Danske priser. Der lægges meget vægt på bæredygtighed. Ingen tilsætningsstoffer, lokale varer hvilket kan ses på prisen. 
Vi blev enige om at køre sydpå og besøge Christchurch på tilbagevejen. Og så kørte vi - på venstre side af vejen - gennem et lavland fyldt med køer og får på små arealer. Køerne græsser den ene eng af og flyttes så til den næste, mens engene gror til igen. Vi passerede næsten udtørrede flodbreder, for det var alligevel et stykke tid siden at sne og is på bjergene var smeltet. Alt stod i blomst. Den gule gyvel prydede bjergskråningerne og vejkanten og på et skilt stod der "Sommerfest afholdes den 1. november". Vi kørte langs en jernbane med smalle spor og bemærkede at langt de fleste overskæringer var totalt ubevogtet. Der var et træskilt hvorpå der stod at man skulle se sig for, det var alt. Senere fandt vi ud af at der kører godstog, på diesel, på disse skinner og de kører mest om natten. Resten af tognettet er elektrificeret. Vi kørte ca 220 km og så mente chefen at have fuld kontrol over både venstre kørsel og den alligevel ret store campervan. Vi kom til Glenavy (Salmon Country) hvor vi fandt en plads for natten. 30 New Zealand Dollar (NZD), inklusiv strøm, vand og utrolig rene toiletter og brusere. Der var næsten ingen  andre og det var utroligt stille og smukt. Vi grillede nogle bøffer og forårsløg og kl. 9 gik vi "down under". 

Op reis.

Zo, ik ben terug van weggeweest.
Nog wat duf in lijf en leden vanwege de jetlag, maar gelukkig niet zo erg als op de heenweg.
Wij reisden naar New Zealand en dat is precies aan de andere kant van de wereld. Een tijdsverschil van 12 uur. Een reistijd van meer dan 30 uur.

Op het vliegveld van Brisbane in Australië ging mijn mobiel kapot. De sim kaart weigerde. Mijn zus stelde voor om een dagboek bij te houden en voilá... Ik schrijf nu iedere dag een stukje hier.

16.10.2018:
We vertrokken uit Frederica om 8.40. Ulla, een van mijn vriendinnen bracht ons weg naar Billund Airport, een klein uurtje hier vandaan. We konden onze bagage inchecken - voor de hele reis - zelfs met de 4 overstappen. We vlogen met Singapore Airlines waar ze de mooiste en vriendelijkste stewardessen hebben. Die dragen mooie lange jurken (design Paul Balmain). Ook al vlogen wij economie-klasse was er op de service en het comfort niets aan te merken. Plaats genoeg voor de benen, zelfs die lange van de chef. Alle stoelen hebben een klein scherm voor zich en we kunnen kiezen uit meer dan 800 films, tv, muziek, radio of de vliegreis volgen. Je wordt verwend met eten, snacks en drinken. Mijn dokter zei dat veel drinken goed was. Dan moet je vaak naar de wc en dan sta je op en loopt wat. De reis van Kopenhagen naar Singapore duurt immers 12 uur. Gelukkig was ons aansluitende vliegtuig van Singapore naar Brisbaine in het zelfde terminaal, want er zat niet veel wachttijd tussen deze twee vluchten. Deze keer vlogen we 8 uur. De bediening was iets minder en het vliegtuig was van een iets oudere datum. Singapore Airport is enorm groot en ruim. Alle vloeren zijn bedekt met vloerbedekking. Jørgen zorgde ervoor dat we onze boardingpassen naar Christchurch kregen want we konden in Billund nog niet bij die vlucht inchecken. Dat lag te ver vooruit in de tijd! In Brisbaine gaf mijn telefoon op. Geen sim-kaart contact. Ach, ik kon mijn gedownloade boek nog lezen en dacht dat we die telefoon wel in NZ konden onderzoeken. De laatste vlucht was van Brisbaine naar Christchurch, drie en een half uur. We moesten én in Australië én in New Zealand door de security. Beide landen zijn erg bang dat we (voor dieren) besmettelijke ziektes meebrengen. Onze rugzakken werden van onder tot boven onderzocht, net als wij zelf. Ook werden we besnuffeld door narko-honden. Mensch, wát waren we moe na deze lange reis. Al die tijdzones zorgen ervoor dat je totaal de kluts kwijt raakt. Je lichaam volgt gewoon niet mee. Als voorbeeld, om 11 uur 's avonds (Europa-tijd) kregen we ons ontbijt geserveerd. Het was toen al lang dag in Australië. Tijdens de laatste vlucht schoof de tijd nog verder op en was het de 18.oktober. We landden om 1 uur 's nachts in Christchurch. Gelukkig hadden we een hotel gereserveerd. Dat lag op een steenworp van het vliegveld en zo sukkelden wij met onze koffers door de warme voorjaarsnacht. Denk je dan dat je kunt slapen als je eindelijk naar bed kunt? Vergeet het maar. We probeerden nog of we mijn telefoon weer aan het werk kregen, maar niks hielp. Ach, we hadden de mobiel van de chef nog en daar moesten we het dan maar mee doen. Een paar uurtjes slaap zat er nog in en een ontbijt in het hotel.
Daar was het een gekwetter vanjewelste (gezellig geklets hoor). Wat bleek, een netwerk van vrouwelijke "farmers" hielden hun jaarlijkse bijeenkomst in dit congreshotel. Dat vertelde een van de deelneemsters mij. De mensen in New Zealand zijn erg open en knopen graag een praatje aan.

Singapore Airport

Afgang fra Fredericia den 16.10 kl. 8.40 hvor Ulla hentede os.
Det tager en lille time at køre til Billund, hvor vi fik checket vores bagage ind, så den kunne komme helt til Christchurch - uagted 4 flyskift. Vi fløj med Singapore Airlines, hvor de har de yndigste og venligste stewardesser i smukke lange kjoler (designet af Paul Balmain). Selv om vi fløj økonomiklasse var flysæderne behagelige og der var god benplads. På stolen foran er der placeret en skærm som giver adgang til mere en 800 film, musik, tv og fly-information, så man kan se hvor man flyver hen og over. Man får ret god mad, små mellemsnacks og ofte noget at drikke. Min læge sagde at man skulle drikke meget vand for så skulle man ofte på toilet og så kom man op ad stå og gå. Så sandt, som sagt så gjort. Turen fra København til Singapore tager immervæk 12 timer. Heldigvis var afgangen til vores næste fly fra Singapore til Brisbaine i samme terminal, for der var ikke meget tid til at daske lidt rundt. Denne flugt tog 8 timer og servicen var lidt mere "tilfældig" hvis man kan sige det om service. Flyet var af lidt ældre dato og maden nogenlunde det samme som vi fik på vores første fly. Singapore Aiport er enorm stor og rummelig og der ligger gulvtæppe i hele bygningen. Jørgen fik ordnet vores boardingpas til Christchurch, for det kunne ikke lade sig gøre i Billund da checkin ikke var åbent på det tidspunkt. I Brisbaine stod min telefon af. Den kom med meddelelse at der ikke var noget simkort. Nå ja, i flyet bruger jeg kun mobilen til at læse min bog, så det problem måtte vi senere tage os af. Det sidste fly var fra Brisbaine Australien til Christchurch. Vi kom igennem sikkerhedstjek i Australien og New Zealand. Begge lande er meget opmærksomme på at der ikke slipper "noget smitsomt" ind i deres lande. Smitsomt for dyr, vel at forstå. Det vil være katastrofalt. Så både rygsækkene og vi selv blev tjekket grundigt og scanned. I NZ blev vi også snust igenem af en narkohund. 
Mensch, hvor var vi mørbanket efter en rejse af næsten 30 timer. Al disse tidszoner gør en skør i knolden, forvirret og uendelig træt. Tiden flytter sig hele tiden og ens krop kan ikke følge med. Vi fik f.eks morgenmad kl.23 (Dansk tid). Da var det nemlig begyndt at blive lyst der hvor vi befandt os. På den sidste flyvetur blev tiden skubbet til næste døgn. Vi landede i Christchurch kl. 1 om natten. Den 18. oktober. Vi havde reserveret et hotel den første nat og hotellet lå en stenkast fra lufthavnen. Vi trillede med vores kufferter gennem en lun forårsnat. Tror du så man kan sove? Forget it! Vi prøvede om vi kunne få min telefon til at virke, men intet hjælp. Nå, så måtte vi "nøjes" med én telefon i ferie; det overlever vi nok. Hen under morgenstunden fik jeg da sovet et par timer. Hen og få morgenmad. Sikken en hønsegård - hygelig snak og mange "ahs og ohs". Det viste sig at være er netværk af kvindelige farmere der holdt deres årlige seminar på hotellet. Det fortalte en af deltagerne mig. NZ'ers er meget åbne og spontane mennesker og altid klar til en snak.

November

November rain

Vesting.

foto's van de vesting Frederica

Zomaar een toeristisch filmpje.

Het is weer Halloween en dan spookt het op de stadswallen.

Bos

Er liggen drie grote bosarealen rondom onze stad.

Het ene ligt in Trelde, op de punt met Vejle Fjord aan de ene kant en Lillebælt aan de andere.

Dit bos is gedeeltelijk in het bezit van de gemeente en voor een groot deel is het eigendom van de zgn. lodsejere = perceelhouders.

Nu wil de Deense Natuurbescherming het totale bos op de beschermingslijst zetten. En daar zijn de perceelhouders het niet mee eens. Dat geeft discussie.

Het gemeentelijke deel is al jaren beschermd gebied. De steile klippen aan de kant van de Lillebælt brokkelen af. In de tijd dat ik hier woon is zeker 50 meter kust verdwenen. Maar men laat de natuur zijn gang gaan.

Nog appels over?

...dan kun je æbleflæsk maken!

Æbleflæsk (spek met appels)

Je hebt nodig: (3 personen)

600 gram speklapjes

2 theelepels zout

peper

4 grote uien

700 gram appels (goudrenetten)

een beetje tijm (naar smaak)

een theelepel mierikswortel (hoeft niet, maar geeft een pikante smaak).

grof roggebrood
en dijon-mosterd

Kruid het vlees met zout en peper en braad het (middelwarmte) tot het knapperig is.

Leg de speklapjes op wat keukenrol. Sauter de uien en leg ze samen met stukjes appel in het vet. Niet stuk koken maar een minuut of 7 warm laten worden. Breng op smaak met zout en mierikswortel, leg het spek erop en serveer met grof roggebrood.