Over dingen en doetjes in Denemarken.

woensdag 31 oktober 2018

Vesting.





Zomaar een toeristisch filmpje.

Het is weer Halloween en dan spookt het op de stadswallen.


zondag 28 oktober 2018

Bos


Er liggen drie grote bosarealen rondom onze stad.
Het ene ligt in Trelde, op de punt met Vejle Fjord aan de ene kant en Lillebælt aan de andere.



Dit bos is gedeeltelijk in het bezit van de gemeente en voor een groot deel is het eigendom van de zgn. lodsejere = perceelhouders.
Nu wil de Deense Natuurbescherming het totale bos op de beschermingslijst zetten. En daar zijn de perceelhouders het niet mee eens. Dat geeft discussie.
Het gemeentelijke deel is al jaren beschermd gebied. De steile klippen aan de kant van de Lillebælt brokkelen af. In de tijd dat ik hier woon is zeker 50 meter kust verdwenen. Maar men laat de natuur zijn gang gaan.





woensdag 24 oktober 2018

Nog appels over?

...dan kun je æbleflæsk maken!


Æbleflæsk (spek met appels)

Je hebt nodig: (3 personen)
600 gram speklapjes
2 theelepels zout
peper
4 grote uien
700 gram appels (goudrenetten)
een beetje tijm (naar smaak)
een theelepel mierikswortel (hoeft niet, maar geeft een pikante smaak).
grof roggebrood
en dijon-mosterd


Kruid het vlees met zout en peper en braad het (middelwarmte) tot het knapperig is.
Leg de speklapjes op wat keukenrol. Sauter de uien en leg ze samen met stukjes appel in het vet. Niet stuk koken maar een minuut of 7 warm laten worden. Breng op smaak met zout en mierikswortel, leg het spek erop en serveer met grof roggebrood.




vrijdag 19 oktober 2018

Forloren hare/nep-haas.

Forloren hare is een klassiek Deens gerecht.
Forloren betekent zoiets als nep, namaak, niet echt..
En een hare is gewoon een haas - ook nep dus.


Je hebt nodig: ( 4 - 6 personen).

250 g. varkensgehakt
250 g rundergehakt
1½ theelepel zout
½ theelepel peper
1 ei
1 deciliter broodkruim/ evt. paneermeel
1½ deciliter melk
6-8 dunne schijven bacon
2 deciliter melk
evt. 2 deciliter bouillon of water
½ deciliter slagroom
sausbinder
1 eetlepel bessengelei.

Roer het gehakt met zout, peper en ei. Doe het broodkruim erbij en roer hierna de melk erbij. Vorm de massa tot een groot "brood" en leg het in een (niet te grote) oven-bakschaal.
Leg de schijven bacon dwars over het "brood".
Zet de oven op 200 ¤. Na 15 minuten giet je er de melk en de bouillon erbij. Laat de "haas" braden in ca. een uur. Steek een vleesnaald in de haas om te controleren of het vleesvocht licht is, dan is de haas klaar. Zeef het braadvocht in een pannetje. Doe de slagroom erbij en de sausbinder onder opwarming. Breng de saus op smaak met gelei, zout en peper.

Bij dit gerecht horen bruine aardappeltjes en die maak je zo:

Kook ½ kilo - 375 gram kleine aardappeltjes in de schil (een dag van tevoren) en pel de schilletjes eraf.

Giet warm water over de gekookte aardappeltjes en laat ze 5-10 minuten staan. Giet het water eraf.

Doe 2-3 eetlepels suiker in een koekenpan en laat dit lichtbruin worden. Doe er 25-40 gram boter bij en dan de aardappeltjes. Zet de temperatuur lager, zodat de karamel niet te donker wordt. Maar zorg er tevens voor dat de temperatuur niet té laag staat want dan wordt de karamel stijf en zet het zich niet vast op de aardappels.
Blijf de aardappels voorzichtig draaien zodat ze mooi lichtbruin worden.

Verder horen er een paar gewone gekookte aardappelen bij (je hebt immers die lekkere saus niet voor niets) en 50 bessengelei (of gelei van cranberries).









maandag 15 oktober 2018

Zomerse herfst

Zomerse herfst zorgt ervoor dat:

  • Er nog veel bedrijvigheid heerst bij de haven. Er wordt gewandeld, gefietst, gejogd, ijs gegeten, koffie gedronken en rond gekeken in het kleine containerwinkeltje.
  • Als ik me omdraai zie ik vissers staan - aan de zuidhaven. Met een haringvangstuk aan hun hengel.
  • Bij het oost-strand is er lichte zeemist. Een vrachtschip vaart de haven uit.
  • Er wordt nog steeds gezwommen door de moedigste. Een autootje met afstandsbediening sjeesde over het zand. Kinderen vingen krabben, gooiden steentjes in het water of stonden op de fitness toestellen achter me.

Alles op een kluitje.

En zo is het weer bijna de verjaardag van Philip. Hij wordt morgen 9 jaar; de jongste van het stel.
Wij vierden hem gisteren en ik ben helemaal vergeten om foto's te maken.


Dan maar een verjaardagstaart!
Hoera en TILLYKKE.




zaterdag 13 oktober 2018

Løvfaldssommer.

Løvfaldsommer heet dat hier. Te vertalen als "bladvalzomer".
Indian summer noemen velen het, maar dat is niet correct. Dan moet het eerst gevroren hebben en dat doet het echt nog niet.


Het gras groeit niet meer zo hard.
De struiken en bomen beginnen te verkleuren


Vooral de "apenboom".


Kagemand

Gisteren klopten de buurvrouw en haar dochter aan en brachten ons twee flinke stukken van de kagemand, waarop het bezoek van dochter Emma (die 11 jaar werd) getrakteerd was.
Kagemand - koekman, hét traditionele verjaardag traktement voor kinderen en kinderlijke zielen.


Deze is wel heel erg versierd, maar snoep hoort erop. Dropslierten, winegums en smarties bijvoorbeeld.
Alle kinderen zijn er gek op. 
Deze is gemaakt van zogenoemd Brunsvigerdej en hoe ik dat moet vertalen zou ik echt niet weten.
Maar je maakt het als volgt:

Brunsviger Kagemand (8 - 10 personen)

Ingrediënten:
40 gr.boter
1½ dl. melk
15 gram gist 
2 eieren
3 eetl. suiker
½ theelepel zout 350 gr bloem
een beetje kardemom

De zachte boter mengen met melk en gist. Goed doorroeren. Voeg toe eieren zout, suiker en meel, goed roeren/kneden en laat het ca. 30 minuten rijzen op het aanrecht.
Sla het deeg neer en vorm 4 evengrote bollen voor de armen en benen, een grote bal voor de romp en een iets kleinen voor het hoofd. Leg dit op de bakplaat met een beetje ruimte er tussen in, druk de bollen plat en vorm de koekman. Maak met je vingers wat vele kuiltjes in het deeg.

Voor de vulling heb je nodig:
175 gr. bruine suiker
100 gr. zachte boter 
1 eetl. kaneel 
(evt. wat (glucose)stroop).

Roer dit onder elkaar en verdeel het over het deeg. Laat de koekman nog een uurtje rusten en maak evt. meer kuiltjes.

Bakken in 18 - 20 minuten bij 175 ¤ varmlucht-oven.

Glazuur:
1 dl. poedersuiker en een beetje koud water.

Laat de koekman even afkoelen en versier hem daarna met glazuur en snoep.
Hij smaakt het best als je hem binnen 5 - 6 uur. Als je wat tijd wilt sparen kun je het deeg een dag van tevoren maken en koud laten rijzen.



donderdag 11 oktober 2018

Over vrouwen en nog meer.

Gisteren trakteerden we Casper op de bioscoopfilm "Journal 64".


( we hadden "morfar" in het midden gezet. Hij kan wel eens in slaap vallen als een film langdradig is. Dat was helegaar niet het geval gisteren!)

Heb je ooit de boeken gelezen van Jussi Adler Olsen?
Zijn vader was ooit directeur van een instituut voor psychisch zieken en aan de hand van de verhalen en een hoop fantasie schrijft hij zijn boeken. Journal 64 heet in het Nederlands  
                                     "Dossier 64" (te koop bij Bolcom).                                                                
Het boek is uitgebreider, maar ik vind de film goed in elkaar zitten.


De zaal zat goed vol en de spanning was te snijden...dus, als de film naar NL. komt en je hebt tijd en zin...ga kijken!

We praatten na de film over die tijd in Denemarken dat sterilisatie gebruikelijk was bij vrouwen die psychisch onstabiel waren, vrouwen die minder begaafd waren of zwakzinnig en vrouwen waarvan de familie vond dat zij zich prostitueerden of ongepast gedrag toonden.
Ik geloof niet dat het in Nederland gebeurde, maar hier wel!

Bijna alle niet-katholieke westerse naties namen tot op zekere hoogte eugenetische wetten aan, met uitzondering van onder meer Groot-Brittannië en Nederland. In Latijns-Amerika waren eugenetische wetten er vaak op gericht arme, zwarte of inheemse delen van de bevolking te steriliseren. Dit gebeurde onder andere in PeruBraziliëArgentinië en de Dominicaanse Republiek. Ook in de Mexicaanse deelstaat Veracruz werd een sterilisatiewet doorgevoerd, maar daar is voor zover is na te gaan nooit iemand gesteriliseerd.
In Zweden werden onder dwang 62 000 onderontwikkelde vrouwen uit arme (vaak niet-Zweedse) bevolkingsgroepen gesteriliseerd in een periode van veertig jaar. Soortgelijke dingen gebeurden met geestelijk gehandicapt verklaarde mensen in CanadaAustraliëNoorwegenFinlandEstlandZwitserland en IJsland. In Singapore werd een bescheiden vorm van positieve eugenetica uitgevoerd door het aanmoedigen van huwelijken tussen hoog opgeleide mensen in de hoop dat dit zou leiden tot slimmere kinderen.

Vreselijk, maar helaas waar gebeurd en nog niet eens zo lang geleden. Het stopte pas ergens in de jaren 60...











maandag 8 oktober 2018

When the carnaval is over..





Na twee fijne dagen...kan het tafelkleed in de was.
Het was gezellig!





zondag 7 oktober 2018

Fijne geniet-cadeau's.

Vandaag vierde ik mijn verjaardag, hoewel ik pas morgen jarig ben.
Maar morgen moet iedereen werken of naar school.

Het eten smaakte heerlijk; de taarten ook!
(de chef had er dit jaar een bij de bakker besteld 
en die wás me toch lekker!).

Heerlijke cadeau's kreeg ik.
Twee kaartjes voor de musical Tarzan, hier in het Fredericia Theater...


.... en een avondje uit naar het concerthuis in Odense met 

Ook nog een tekening en twee boeken om mee te nemen op vakantie.
Thanks - everybody <3.

Na de lunch kwamen er twee dozen met foto's op tafel. Philip wilde graag een foto van zijn overgrootvader zien en die zaten nog in de schoendozen die ik meenam uit moeders flat.
We hebben zitten gniffelen om de foto's van dochter en zoon als kind en de eega en ik als jonge, slanke mensen met lang haar en hippy kleding. 


Gisteren waren we in Middelfart waar The Beatles Revival een concert gaven.
Tjé wat was dat leuk (..mmm..iedereen 50+).
Maar we zongen allen luidkeels mee met de songs!




Do you remember....



zaterdag 6 oktober 2018

Op de Deense manier.

Koude schotel is echt Nederlands. Daar houden de Denen niet van. Die willen liever "kartoffelsalat": aardappelsalade.


Meng mayonaise en crème fraîche en maakt op smaak met peper, zout en wat worcestersaus saus.
Snij kleine gekookte aardappeltjes in stukjes, evenals een of twee uien en een appel.
Alles onder elkaar roeren en opdienen met wat bieslook en tomaatjes.
 (hier zijn kleine gehaktballetjes lekker bij)

Omdat ik morgen jarig ben en de familie wil trakteren op een lunch-buffet hebben de eega en ik "tarteletter med høns i asparges" voorbereid.


Tarteletter zijn eigenlijk hartige taartjes. In Nederland zou je pasteitjes gebruiken; die vind je hier niet net zoals ik geen in NL. geen tarteletten kan vinden.

Je kookt een paar kip-filets en bewaart de bouillon.
Van de bouillon, meel en melk maak je een dikke saus, die je op smaakt brengt met zout en peper.
Hierbij voeg je uitgelekte asperges (in stukjes gesneden) en de - ook in stukjes gesneden - kip.
Voorzichtig onder elkaar roeren en in de verwarmde tarteletten opdienen.

En nu omdat we toch bezig waren maakten we ook een "rejesalat" : een garnalen salade.


Ook weer crème fraîche mengen met mayonaise, de garnalen goed laten uitlekken net als de in kleine stukjes gesneden asperges en net voor het serveren onder elkaar roeren.
Ik voeg er altijd wat tabasco, tomatenpuree en sherry aan toe.

woensdag 3 oktober 2018

Van die dagen dat niks werkt..

Je hebt van die dagen dat niks werkt zoals het moet.
Er komt een mail waarbij een hoop documenten zijn toegevoegd, waarvan na veel gefoeter en gedoe blijkt dat juist die éne file niet printbaar is.
Wat ten gevolge heeft dat de printer helemaal niet meer wil werken.
Grrrr.
Afijn, die kregen we weer aan de praat.

Toen kon ik een app op mijn telefoon niet activeren.
We zijn net overgestapt naar een andere leverancier met onze mobiele telefoons en voordat alles werkte..... Even naar de stad; oeps, nog een keertje! Enfin: die app doet het nu ook weer.
Vriendelijke mensen bij die winkel.
Gelukkig!
(en hier zijn nooit van die lange rijen wachtenden) 




maandag 1 oktober 2018

De tafels zijn gedekt.

Ik ben nogal veel "de hort" op geweest en hou het vanavond op een thuisavondje. De kachel aan, want het is in een keer koud geworden.
Ik moest in ieder geval mijn sjaal goed om mijn oren binden toen ik van de kapper af naar huis fietste en ik zag meerdere fietsers hun handschoenen uit hun zakken vissen.

Het zijn volle maar ook gezellige dagen geweest met bezoek 
(is gelijk aan eters) op donderdag, de verjaardag van Carl vrijdag, een gezellig avondje met mijn oude vriendenclub op zaterdag en gisteren een ritje naar SønderLøgum met de chef, waar we ook wat blikjes limonade kochten voor mijn a.s verjaardag .


Er is ook een hoop werk verzet in het bedrijf en daar-tussen-door is er altijd nog het huis en het huishouden.
(en het koor-en de website- en met een bekende mee naar ziekenhuiscontrole en..nog veel meer).

Kijk ons daar een zitten; al die grijze dametjes (en een heer, die zelfs de oudste van ons allemaal is). Ik zat op de lege stoel, maar iemand moet de foto maken.
Wat hebben we vroeger gegniffeld als we het over "later als we met pensioen zijn" hadden.
Nu is er nog maar eentje actief op de arbeidsmarkt.
En waar praten we over? Juist: de politiek!
...en de (klein)kinderen en ziek zijn beter worden. Over vakanties en oude bekenden. Over de jeugd van tegenwoordig...brrr, ik lijk m'n oma wel. Kortom, wij kletsen de avond wel vol; tot middernacht!