Over dingen en doetjes in Denemarken.

donderdag 7 februari 2019

Een Herred en wat geschiedenis.

Herred:

Hoe kom ik daar nu op.
Ik was in Tønder, Højer en Lø Herred. Die heten allang zo niet meer, maar je kunt de namen nog overal terugvinden.
Je hebt de naam Herred vast ook gehoord/gelezen als je de boeken van The Lord of The Ring hebt gelezen of de film gezien hebt. Frodo woonde in een Hobbit dat hoorde onder een Herred.
In Denemarken is een herred historisch de aanduiding voor een rechtsgebied op het platteland. Tegenover de herred stond de stad, in Denemarken aangeduid als Købstad.
Een herred was verdeeld in sogn. De sogn bestaat nog steeds als parochie van de Deense Volkskerk. Op Jutland vormden een aantal herreds gezamenlijk een syssel. Van de eilanden was alleen Seeland verdeeld in syssel. Het begrip syssel is nog terug te vinden in Vendsyssel, de meest noordelijke van de oorspronkelijke syssel.
De indeling in syssel en herred is al terug te vinden in Kong Valdemars Jordbok uit de 13e eeuw. Ook de voormalige Deense gebieden van het huidige Zweden (SkåneBlekinge en Halland) en in het hertogdom Sleeswijk kenden herreds.


Van de ver over de honderd Herreds gingen we naar 50 Amten - (later 24) en sinds 2007 naar slechts vijf Regio's. Ik ben benieuwd of die blijven bestaan!

Op de kaart zie dat het noordelijke gedeelte van Sleeswijk en de gebieden Skåne, Halland en Blekinge bij het Deense rijk hoorden. Het grensgebied in het zuiden van Denemarken en het noorden van Sleeswijk kent nog steeds Duitse en Deense minderheden.

En ik was vandaag in Tønder om te tolken bij het arbeidsbureau,
Het was weer een eind rijden... iets meer dan 100 kilometer, waarvan een gedeelte over wegen waar je niet harder dan 80 mag.
Het was pokkenweer:


regen- regen -regen - regen - regen.

De chef reed mee, want we wilden na afloop vlug even de grens overwippen en wat boodschappen doen. 
Hij dronk een kop koffie in Tønder en keek wat rond; Uitgestorven!


We reden naar SønderLøgum /SüderLügum, deden boodschappen, aten een frietje en een kleine hamburger en reden weer naar huis.
Februari....brrrr.





maandag 4 februari 2019

Website hulp en ouderwets eten


"Die van WordPress" hebben vaak van die updates.
En ze veranderen ook af en toe de werkwijze waarop je je homepage moet maken. Of er komt een ander web-design. 
Hoe fijn is het dan dat ik mijn eigen web-hulp kan inschakelen. Zoonlief is nooit te beroerd om zijn moeder bij te staan als de website van het Lunakoor plotseling anders werkt. Met "blokken" in plaats van "bladzijden". En hij was ook zo aardig (en vooruitziend) dat hij er een briefje bij deed met precieze instructies van het nieuwe procesverloop.
Nu kan moeders weer vooruit en de leden van het koor kunnen hun noten weer vinden. Hoera voor de steun op de achtergrond!

Het kostte me een paar uurtjes om alles om te zetten en aan te passen. 
Maar het ging van een leien dakje (met het spiekbriefje naast me) en het was een ogenopener dat ik op deze manier veel simpeler te werk kan gaan. Sommige updates zijn dus goud waard (nou ja, goud is wel wat overdreven zeg).

Fijn dat we nog wat over hadden van de hønsefrikassee van eergisteren.  Zodoende hadden we gemakkelijk avondeten. Een paar aardappels en spruitjes erbij en we hadden echt lekkere winterse kost.
Ouderwets eten. Zeg nu zelf, hoe vaak eet een mens nog (gekookte) aardappels! 

Hønsefrikassee /kippen fricassee maak je heel gemakkelijk. Je maakt een gebonden saus van boter, meel en melk met een bouillonblokje erbij. Voeg hier aan toe kleine stukjes gaargekookte (gebraden mag ook hoor) kip, wat gekookte worteltjes en doperwtjes. Even laten trekken en warm serveren met gekookte aardappels. Ik had namelijk een restje kip over van eerder dat verwerkt moest worden.
Voilá.



zondag 3 februari 2019

Friends..


Mijn broers en zus wonen ver weg. Mijn hele, ooit zo grote familie woont ver weg. In ieder geval vind ik 750 kilometer best ver weg; als je in de VS woont dan heb je daar misschien een andere kijk op.
De chef heeft maar een hele kleine familie, die we slechts sporadisch zien. 
Dus natuurlijke samenkomsten en verjaardagsbezoekjes zitten er niet vaak in. 
Natuurlijk heb ik mijn kinders en kleinkinderen (Godzijdank!)...maar dan toch: Een mens heeft vrienden nodig. 
Daarom was ik ietwat uithuizig deze week.
Een etentje met de "alten" van het koor. Een koffieuurtje met de buurvrouw en een avondje buurten met mij oudste vriendengroep.

Nu kan ik er weer even tegen.



vrijdag 1 februari 2019

Heb jij dat ook?


Ik las en las. De dikke driedelige trilogie over Noorwegen. En ik verdiepte me in de geschiedenis. In de tijd voor, tijdens en na de wereldoorlogen. Want was wat het toch een dramatische eeuw!
En nu zit ik er helemaal midden in: die historische romans. Vooral de twintigste eeuw. En daarom kon ik het niet laten om op m'n rondje kringloop weer een roman mee te nemen die in de jaren twintig speelt. Bijna honderd jaar geleden.

De vismarkt in Bergen / Noorwegen / ca.1910

Ik kan ook zo genieten van de tv series die in de twintigste eeuw spelen. Van Agathe Christies verfilmingen met Hercule Poirot tot aan The Midwives en alles wat er tussen in ligt. Tot redelijk grote ergernis van de chef, die mompelt dat ik die al wel vijf keer gezien heb- ha! 
Ik blijf nog maar even hangen in de vorige eeuw...



donderdag 31 januari 2019

Breien is zen


Echt, ik kwam weer helemaal tot rust, want Mensch wat was ik enorm geïrriteerd!!
Komt daar zo'n "broker" (een tussen-handelaar, een verkoper voor zijn bedrijf - die bij ons bestellingen legt. Snap je het? Net zoiets als een makelaar).

Hij kwam van een klant vandaan die een heel bepaald soort sticker zocht. Met uitgesneden-hele kleine lettertjes. Een geweldig priegelwerk. De chef zei: "nee, daar begin ik niet aan!" Maar zo'n verkoper blijft aan het zaniken. "Geef me nu een prijs, dan kan ik zien of mijn klant dat wil betalen". De chef: "snap je niet dat het een heel moeilijke opgave is? Dat wil die klant van jou nooit honoreren". Hoeps, de verkoper ziet een opening. "Hoeveel moet je ervoor hebben?". De chef raakt geïrriteerd; ik knars tanden...Hij blijft maar doordrammen, die verkoper. Je zóu hem wat!! Maar hij werkt voor een van onze "beste" klanten.... Grrrr. Ik ging naar binnen. Gloeiend!! Daar stampte ik wat rond, totdat ik de kaarsjes aanstak, Poirot op de tv zette en mijn breiwerk pakte. Zucht en zucht; ik werd rustig.  Breien helpt echt.


maandag 28 januari 2019

Ietsje lichter


Tien minuten over vijf. In de namiddag.
Het wordt al ietsje lichter.
Wij zitten hier net op de sneeuwgrens; in het noorden sneeuwt het, hier wat natte sneeuw, maar merendeels regen.

Verder gebeurt hier niet veel.


Een regen-zondag met een boek op schoot.
Mijn trilogie is bijna uit. Goeie boeken; die kun je niet wegleggen!
Ze spelen in "mijn" tijd - en die van mijn moeder- en mijn grootmoeder en doen me beseffen hoe kort een mensenleven is, maar ook hoeveel impact we op ons nageslacht hebben.

De chef die in de badkamer nieuwe douchekoppen en kraan maakt.
Regen....
Een bezoekje van zoon en kleinzoon.

Handbal op tv. Oh ja, handbal!
 (Wij) de Denen zijn nu wereldkampioen!


Van schaatsen merk je hier niks. Tja, elk land z'n eigen sport.

Het wordt al lichter....


...met kleine stapjes.

vrijdag 25 januari 2019

Pariserbøf

Gisteren lunchten we in Viborg en namen allebei een Pariserbøf. Op de Deense manier.

Daarvoor heb je nodig:
500 gr. rundergehakt
1 ei
1 eetl fijngehakte kapertjes
zout en peper
2 sneeën brood (het Nederlandse brood leent zich goed hiervoor).

Hoe doe je het:
Roer het gehakt met het ei, de kapertjes, zout en peper.
Deel het in twee (of meerdere) niet te dikke "biefjes", die je op de snee brood legt. 
Verwarm olie in de koekenpan en smelt de boter erbij, braadt de biefjes met de vleeskant onder tot ze klaar en bruin zijn. Bak ze af door om te draaien en bak tot het brood goudgeel en knapperig is.

Opdienen:
Leg een pariserbøf op een bord samen met rode uien in ringen gesneden, wat kapers, geraspte mierikswortel, rode bietjes en een paar fijne blaadjes sla. Leg twee uienringen op de biefjes en daarop een eierdooier. (die laat je op het laatste moment voor je gaat eten over het vlees vloeien).