Sønderjylland.

Sønderjylland oftewel het allerzuidelijkste deel van Denemarken, Zuidjutland. 

De "Sønderjyden" hebben hun eigen taaltje, net als de Friezen in Nederland.

 Goeie morgen, middag of tot ziens heet "møjn". Hetzelfde woord, gewoon møjn. Dat hebben ze gemeen met de Noorduitsers uit Sleeswijk-Holstein. Dat was ooit Deens land...

Møjn.

Ze wonen het dichtste bij de grens naar Duitsland en zijn grote voorstanders van "open grenzen".

Ze willen koffie drinken bij de buren.

Die van Sjælland (Zeeland) willen dichte grenzen...

Wij reden vandaag naar Tinglev in het zuidelijkste zuiden.

We moesten de gans ophalen.

Het is me nogal een gevogelte van heb ik jou!

Iets meer dan zes kilo.

Hij vult een hele la in de diepvries.

Het beestje heeft een goed leven gehad. Lekker buiten rondscharrelen de hele zomer om op het laatst vetgemest te worden met heerlijk graan en lekkere hapjes....

Puur natuur.

We wipten ook even over de grens (omdat we iets te vroeg waren bij de ganzenboerderij) binnen bij een grote Aldi, bij de drogisterij van Rossmann en bij de apotheek voor hoofdpijntabletjes. Alles iets goedkoper dan in DK.

Terugrijden in het donkerste donker was minder leuk.

Ik reed. Door heftige regen-en hagelbuien, met opspattend water van de vele vrachtwagens en (dat zei ik al) het donkerste novemberweer dat je kunt hebben.

Voorbereiding.

Zelfs al begin ik elk jaar mooi op tijd, dan weet ik van mezelf dat ik toch weer aan de late kant ben met dat hele kerstgedoe.

(gelukkig slaan we de Sint hier over).

De voorbereiding is begonnen.

Gisteren bakte ik een kerst-bewaar-cake.

Zo eentje waar maar weinig meel in zit, maar wel volop rozijnen, krenten, rum, sukaat, pomerans, conficeerde kersen, gehakte amandelen, boter en suiker. Een cake die regelmatig overgoten wordt met rum en nog meer rum totdat we hem met kerstmis serveren.

Ik heb nog geen foto van het gebakken exemplaar gemaakt.

Die staat koud in het "hok" in de rum te soppen.

De chef heeft de kerstgans besteld.

(nu maar hopen dat die vogelgriep niet doorslaat, anders ziet het er slecht uit voor de aanvoer van eenden, ganzen en kalkoenen, die de Denen verslinden met Kerstmis)

Het weer is omgeslagen; de kou is vervangen door saai, grijs Deens weer.

Buurman twee is nu ook bezig met zijn huis te veranderen in een villa van Santa Claus. Compleet met hertjes in de tuin en een Bethlehem-ster in de boom.

De kerstversiering is goedkoop bij de Biltema, die vandaag werd geopend hier in de stad.

Natuurlijk móest de chef erheen.

Zo'n mannenzaak vol met álles voor je auto, je boot, je werkplaats, je garage, je weet-ik-veel en ja, je kerstversiering.

Vreselijk voor (de meeste) vrouwen!

Mensen, wat een chaos om weer van die parkeerplaats af te komen.

Vingerkoud

De morgen van gisteren was vries-koud.

Jeff en Ivona (met Philip natuurlijk) kwamen "Forloren Hare" eten. (forloren hare betekent feitelijk "valse haas").

Een ouderwets gerecht dat Ivona niet kende en waarvan Jeff zegt dat dat door een echte kenner bereid moet worden.

De chef dus!

Heerlijke winterkost.

Met kleine aardappeltjes in de schil gekookt, rode kool (met appel en bessengelei), waldorfsalade en æblekage tot dessert.

Deense æblekage (appelkoek) is helemaal geen koek.

Het is appelcompôte, met laagjes makronen erdoor en slagroom bovenop (met bessengelei). Altijd lekker!

Vandaag is het echt zondag. Lang uitslapen, lezen..

Nou ja, we haalden ook nog gratis een hoop dennengroen bij een boerderij.

En we ruimden op in de groentekas.

Waar nu nog 4 dozen (en een krat) met appels staan.

Oh ja, de website van het koor moest ook nog worden bijgewerkt..

Verder zit ik lekker met m'n boek in de warme kamer.

Buiten is het koud...brr. Twee graden maar dat voelt veel kouder in de wind.

Hoe was t' ie dan?

De veelgeprezen musical over die klokkenluider in de Notre Dame?

Fantastisch, Geweldig, Prachtig!

Komt dat zien, komt dat zien.

(Misschien komt hij ooit naar NL.)

Een vorm van totaal theater.

Het oude Fredericia Theater was volledig omgebouwd zodat het net was alsof je in de Notre Dame in Parijs zat.

De scenograaf en illusiemaker lieten je van beneden in de kerk tot boven op de zolder suizen; alsof je in de lift zat.

De brand in de kerk was gewoon alsof je er tussen stond; de vloer trilde en de vlammen sloegen uit de muren.

De stenen beelden van heiligen en de waterspuwers die tot leven kwamen, de dansen van de zigeuners, en bovenal Quasimodo, de gebochelde klokkenluider...

Adembenemend.

Hij is hier in Fredericia totaal uitverkocht.

Vanaf mei 2017 speelt hij in Kopenhagen in de oude zaal van het Koninklijk Theater. Daar is de speelduur ook al verlengd.

Het theater (en daarmee ook de stad) krijgt veel bezoekers elders uit het land. Veel mensen gaan van te voren een hapje eten, wat de restaurants ten goed komt, sommigen maken er zelfs een weekend- uitje van, zodat ook de hotels goed vol zitten.

Er zijn nu zelfs wegwijzers in de stad geplaatst. Natuurlijk om de weg naar het theater aan te geven, maar op die manier worden ook andere bezienswaardigheden van de stad aangewezen. Misschien komen de mensen dan nog eens terug in Fredericia.

Dat was eergisteren...

Gisteren besloten we om een dekzeil over de boot te binden.

Dat was niet zomaar een klusje van niks.

Eerst moest er nog gepompt worden, want er stond water onderin. Met ijskoude vingers gingen we daarna aan de slag met dat dekzeil dat er elke keer weer afschoof. Alles moet gebeuren terwijl je op een lader staat, wat het allesbehalve makkelijk maakt. Enfin, het zit erop en het bootje is beschermd tegen de winterse stormen en sneeuw.

Die sneeuw is grotendeels weg hier bij ons. Het is toch wat milder aan de kust dan in het binnenland.

's Nachts vriest het nog flink, wat wel weer mooie luchten geeft

Goedemorgen Fredericia...

en goede middag!

Zie die blauwe lucht toch eens.

Omdat het vrijdag is en omdat de chef nog even langs de apotheek moest dronken we koffie bij Café Vivaldi.

Met notentaart voor mij en een surprise bol voor hem.

Vanavond gaan we eten bij vrienden, dus "kookvrij" vandaag.

De sneeuwkoningin.

Zoals in het sprookje van HC Andersen lag het sneeuwtapijt uitgespreid toen ik vanmorgen op stond..

De sneeuw ligt er nog...en er is meer op komst.

Kijk maar naar de lucht.

De eerste dagen vind ik het mooi,

stil en mild.

Maar ik ken mezelf goed genoeg en weet dat ik er snel van ga balen.

Hé!

De winterbanden zitten nog niet eens op de auto!

Die liggen opgestapeld in de groentekas tussen de dozen vol appels en zielige resten tomaat-en komkommerplanten die armzalig aan hun touwtjes hangen.

Ze heeft ons overrompeld, de sneeuwkoningin.

Wij kunnen gelukkig binnen werken.

Klus is klaar; de T-shirts kunnen worden afgehaald.

De rekeningen zijn geschreven en de boekhouding is weer "up to date". Nu is het tijd voor leuke dingen.

Vanavond gaan we naar het theater om de hoog geprezen musical 

"Klokkeren fra Notre Dame" te zien.

Heel Denemarken loopt er voor uit!

6 Sterren van Disney Productions in New York en evenzoveel van alle kranten, dagbladen en theatercritici.

Ik ben heel benieuwd!

We waren ook nog naar de bioscoop: 

"The girl on the train"; een thriller.

Langdradig en wat verwarrend in het begin, maar als de eindjes aan elkaar geknoopt worden krijg je een verrassend plot.

Ze speelt goed, die Emely Blunt.

Gisteren struinde ik even rond bij de winkel van het Rode Kruis.

Daar kocht ik wat kleine dingen voor de Julekalender (kerstkalender) die we hier hebben in plaats van je schoen zetten.

(ik geef kleine adventscadeautjes)

Voor mezelf vond ik daar zeven heel leuke ontbijtbordjes:

ze kunnen in het "afwasmasjien"!

Nog een donkere sneeuwfoto,

terwijl de tv wordt aangezet.

Het wordt dus Trump.

Democratisch gekozen.

Ergens las ik:

"Europe has left the building"

Brrrrr; het wordt een koude tijd.

Gedrukt

500 T-shirts krijgen een logo opgedrukt.

Daar zijn we wel een dagje zoet mee.

Ach ja, met dit weer in aantocht kun je beter binnen werken :-)

Zingen als het regent.

De zon scheen toen ik opstond en ik had helemaal geen zin om vanmiddag dat concert met het koor te geven.

De zon verdween al snel en toen kwam de regen.

Ja, dan is zingen in een zaal vol mensen toch leuker.

Gisteren is er in de voorkamer en nieuwe vloer gelegd.

Eikenhout (laminaat - maar wel van het goede soort).

De familie kwam gelukkig helpen; de chef en ik gaan niet meer zo vlug op de knieën.

Carl helpt ook. 

Hij en ik hebben de oude vloer in de aanhangwagen gegooid.

Het is zo mooi geworden!

Allemaal bedankt!!

Wereldvrouwen

En klein jaar geleden maakte een jonge vrouw een groep aan op Facebook, die ze "Wereldvrouwen" noemde.

Was je van Nederlandse afkomst en woonde je in een ander land, dan kon je lid worden van de groep.

Lieve mensen, wát een succes bleek die groep.

Vrouwen over de hele wereld kwamen en komen op die manier in contact met elkaar. 

Op dit moment zijn er 9000 vrouwen aangemeld.

Ze/we wisselen informatie over landen, onderwijs, systemen, belasting, ziekte, immigratiebeleid en nog veel meer met elkaar uit. Ze/we steunen elkaar bij ziekte, eenzaamheid en heimwee.

En ze/we ontmoeten elkaar!

Vandaag kreeg ik bezoek van Danielle. Een Nederlandse vrouw die tien jaar geleden met haar gezin naar het Sjælland verhuisde en die sinds augustus hier in de stad woont.

En oh, wat was dat gezellig!!

Die ga ik hopelijk nog vaker zien!

Niks te krabben.

Het had flink gevroren afgelopen nacht.

De auto, de aanhangwagen, de daken, alles zag wit.

Kijk, dat is nou het voordeel van thuis werken; ik hoefde geen auto te krabben, geen auto gaan starten, met ruiten die aanslaan, geen koude vingers en voeten te hebben.

Heerlijk.....

Het is de hele dag koud geweest.

En het is pas november.

De kachel aan:

Een kaarsje aan:

Het wordt alweer vroeg donker...

Reformatie.

In oktober 1517 sloeg Luther zijn 95 stellingen vast op de kerkdeur in Wittenberg. Dat is volgend jaar dus 500 jaar geleden.

Een zaak die je van twee kanten kunt bekijken zo te horen/lezen.

In de Lutherse kerk is het jubeljaar gestart.

De Katholieke kerk is nog steeds niet over de scheiding heen en jubelt niet echt.

Een reden voor de Paus om naar Lund en Malmø in Zuid Zweden te komen om  voor de eendracht tussen de Christenen te pleiten.

De Katholieke kerk dierf het onderspit in de Scandinavische landen. In Denemarken is de Lutherse kerk zelfs een staatskerk. Een erfenis uit - inderdaad - de middeleeuwen, die niet zomaar verworpen wordt. 

Nu woon ik in een stadje dat van oudsher vrijheid schonk aan alle religies. Zij mochten allemaal hun geloof uiten en hun eigen kerk bouwen.

Hier is nog steeds een Katholieke Kerk, de Synagoge is helaas verloren gegaan. We hebben nog diverse afdelingen, Mormonen, Zeven Dagen Heiligen, Pinkstergemeente en nog meer. Een Moskee is er niet gebouwd, tot nu toe houden zij hun bijeenkomsten in een grote zaal (alhoewel ze net een flink pand gekocht hebben).

Boeddhisten en Hindoes hebben ook hun eigen gelegenheden.

Oh ja, dan hebben we ook nog de Ase getrouwen - Asatrue, die in de oude goden zoals Odin, Freya en Thor geloven.

Het merendeel van de Denen is overigens - wel lid van de kerk - maar heel sporadische bezoekers.

Doop, confirmatie, huwelijk en begrafenis...zoiets.

Luther wilde in het begin helemaal geen afscheiding, maar hij wilde wel een aantal zaken (95 dus) discuteren. Daar kwam dus niks van aan. Met de kerk viel niet te redeneren.

Ongeacht wat, de reformatie heeft licht gebracht in het corrupte van de religie (macht) in de late middeleeuwen.

Een belangrijk tijdperk in de geschiedenis!!

Ik dacht. ik wijd er een stukje aan.

't Is immers Allerzielen.

Vroeger, heel vroeger, ging ik met mijn Oma-Heesch op Allerzielen de kerk in en de kerk uit.

Het was immers zo, dat je een aflaat kon verdienen voor een zieltje dat in het vagevuur ronddoolde, elke keer als je een kerk binnenging en een gebedje opzei.

Dat deden we dus zo'n keer of vijf.

 De oude kerk is verwoest door een brand in 1961.

All Saints - Allerheiligen - met een knipoog.

De jarige vandaag <3 

Koffie met taart; gezellig kletsen; zon - heerlijk.

We moesten op tijd weer terug. 

Ik had beloofd mensen op te halen voor de koor avond.

Weer van gisteren.

...en de mosselen smaakten heerlijk...

Ra ra ra

Wat is dit?

Mosselen die in ijskoud water staan.

Jeff wilde Philip laten zien hoe en waar je zelf mosselen kunt "plukken". Hier dus, in Fredericia, vlak bij de oude brug.

Dat deden wij vroeger ook met de kinderen.

Ivona was ook van de partij.

Ze hadden er zoveel geplukt, dat er een flinke pan voor ons afkon.

Die hebben vannacht in zout water gestaan en zijn nu vier keer gespoeld met koud water. Die gaan we lekker vanavond opeten.

Een rondje over de stadswallen gisteren, in de late schemering met Sandra en Peter en de kinderen liep ik ook. 3 kilometer griezelen.

Voorbij heksen en zombies, skeletten en spoken.

Carl had zijn eigen Halloween kostuum aan.

Halloween verkoopt drie maal zo goed als Carnaval.

......

En vandaag was ik een paar uurtjes samen met Sandra op de handwerkbeurs.

Die ligt hier op loopafstand vandaan.

Heerlijk wandelingetje in het lentezonnetje, maar ik moet er wel aan wennen dat de zon om drie uur deze middag al achter de wolken verdwenen is.

Bijna november.

Dinsdag is Jeff jarig en "daarna begint de kersttijd", zei Farmor vroeger.

Ik ben benieuwd wanneer de buurman de kerstlichtjes gaat aan brengen. Hij is meestal de eerste, waarna een paar anderen zijn voorbeeld snel zullen volgen.

Wij zijn meestal de laatsten.

Halloween

Het pleintje voor het oude gemeentehuis in Vejle is helemaal aangekleed voor Halloween.

Ook de stadswallen in Fredericia doen mee. Daar ga ik proberen om later in de middag een kijkje te nemen. Je moet er kaartjes voor hebben, maar die zijn uitverkocht!

Selfies???!

De kunst in het maken van selfies ben ik niet machtig.

Ik dacht:"ik maak eens een nieuwe foto voor het blog". Maar zeg nou zelf... wat een slechte foto's! Oeps, daar knipt ie dan!



Even bijstellen....

De onderste is niet veel beter.

Maar zie je het zonlicht naar binnen schijnen?! Heerlijk.

Dit selfie-probeersel is in de werkplaats geknipt.

Toch de chef maar eens vragen om een fatsoenlijke foto te maken.

Nu niet; ik ben moe.

Hard gewerkt vandaag.

Morgen een rustig dagje inlassen.

Het was vandaag gewoon 13 graden!
Toch nog even een rondje gewandeld in het zonnetje.

Gisteren moest de houtkachel nog aan, zo koud was het. 
(morgen gaat het weer waaien voor de verandering)

Ik heb onze winterkleren uit het 
"kleding-bewaar-hok-achterin-de-kast" 
gehaald en alle zomerkleren opgeborgen.
 Nooit eerder heb ik meegemaakt dat we van luchtige zomerkleding en sandalen naar dikke truien en laarsjes gingen met zo'n sneltreinvaart.
De hele maand september lunchten we nog buiten, maar een week later ging 's avonds de kachel aan.

Een van de voordelen van het herfstweer is, dat er weinig in de tuin te werken is. Ook wel fijn. 
(oh nee, ik moet de laatste appels nog plukken).
Morgen...